domingo, 2 de febrero de 2025

O ano 1960


  En 1960, co recente triunfo de Fidel Castro en Cuba, recruouse a Guerra Fría. A URSS abatiu un avión espía, atrapando ao piloto Francis Gary Powers e Nikita Kruschev pegou co zapato na tribuna nunha asemblea da ONU. Os USA pola súa parte botaron o Enterprise, o primeiro portaavións nuclear, e contemplaron en novembro a victoria de John F. Kennedy sobre Richard Nixon despois dun trascendental debate televisado. Brasil estreaba nova e futurista capital no mes de abril. Pouco despois en Chile produciuse o terremoto máis poderoso da historia (9,5 Ritcher) con máis de 2.000 mortos.
  Francia, logo da humillación en Indochina e Suez, detonaba a súa 1ª bomba atómica de proba e enfrontaba a descolonización en Africa: Togo, Madagascar, Costa de Marfil, Chad, Congo, Gabón e Mauritania independizáronse ese ano. Tamén o Congo Belga alcanzou a independencia en xuño. En cambio a República Sudafricana viviu a terrible masacre de Sharpeville. En Sri Lanka chegaría á presidencia a primeira muller, Sirimavo Bandaranaike.
  Foi un ano de grandes avances na ciencia: en xaneiro Jacques Picard e Don Walsh a bordo do batíscafo Trieste baixaron á fosa de las Marianas, en febreiro inaugurouse o maior acelerador de partículas en Suiza, en abril iniciouse o programa SETI e en maio tivo lugar un feito revolucionario coa venda da 1ª píldora anticonceptiva.
  Noticias rechamantes foron o secuestro en Arxentina do criminal de guerra Adolf Eichmann por parte de axentes do Mosad, a voda de Balduino de Bélxica con Fabiola de Mora y Aragón e os Xogos Olímpicos de Roma onde destacou Abebe Bikila.
  1960 foi ano de películas memorables como The Apartment ou Psycho e dunha canción e baile que o petou totalmente: o Twist.
 

  Nunha España que chegou aos 30,5 millóns de habitantes 1960 foi un ano duro por ser o primeiro despois do Plan de Estabilización, pero pronto se verían os resultados. Cunha RPC de 1.042 $ era xunto con Portugal o país máis pobre de Europa occidental. A poboación agraria aínda era o 39% do total e supoñía o 22% do PIB, pero había signos moi positivos, sobre todo os 6 millóns de turistas que viñan ao país e deixaban divisas e novas ideas.
  No eido da cultura a voda de Fabiola e Balduino disparou a venda de televisores pero a radio seguía sendo a raíña. No cine iniciou o fenómeno Marisol con "Un rayo de luz" aínda que houbo outras películas de maior calidade como "El cochecito" ou "Los golfos". Na música comezou a revolución que desprazaría á copla e ao bolero: o Dúo Dinámico publicou a canción "Quince años" que sería un enorme éxito en 1961, iniciando o fenómeno fans, e Manolo Escobar renovou a rumba co tema "El porompompero".
  Galicia tiña en 1960 a mesma poboación que Madrid!, 2,6 millóns de habitantes (o 8,5% do total español). Continuaba forte a emigración, que agora ía tamén a Europa, pero seguía mellorando a economía, por exemplo os irmáns Fernández López fundaron en Vigo Pescanova. Outra agradable nova foi o Balón de Ouro logrado polo futbolista coruñés Luis Suárez.

 

Ordes
chegou aos 11.770 habitantes.
XANEIRO: Morreu Gabriel Amor Candal o Churrero o día 10 aos 68 anos. Debutou en Madrid o bailarín ordense Juanjo Linares como "Xuanxo".
FEBREIRO: O día 5 faleceu Juan López Dapena, sacerdote capelán do sanatorio da Choupana, soterrado en Leira e o día 8 Antonio Juncal Gende aos 58 anos en Beán.
MARZO: Bautizo en Ordes de Manuel José Pedreira, primoxénito do veterinario de Monfero Manuel Pedreira Vázquez e Ana Mª del Río Sánchez. Voda de Ofelia del Amo Pol con José J.L. Franco García. O día 3 morreu Manuel Sanjurjo Sanjurjo aos 51 anos en Vilamaior, e o 16  Pilar Varela Abella aos 85 anos en Poulo. Tamén apareceu un home aforcado en Fafián, Trasmonte (Oroso).
ABRIL: O Gobernador Civil Evaristo Martín Freire visitou Ordes e outras vilas divulgando o "Plan Coruña".
MAIO: Inauguración da estación de servizo Macoga na rúa Alfonso Senra. Xuízo contra o veciño de Rodís Manuel Bello González pola morte de Gregorio Pereiro Liste. Voda de Mª Pilar Cristín Pérez con Alfonso Castro Pol. O día 12 faleceu Manuel Rodríguez aos 58 anos en Leira. O día 18 naceu Pedro Hervés Álvarez (Brea Hervés).
XUÑO: Asemblea comarcal sacerdotal en Ordes clausurada polo cardeal Quiroga Palacios. O día 14 morreu o mestre e tenente de alcalde Ricardo Rama Blanco. O día 24 aos 59 anos Manuela Martínez Varela, muller de Juan Ríos García e nai de 7 fillas e un fillo. O concello de Buján pasa a chamarse oficialmente Valle del Dubra.
XULLO: Nun grave accidente de moto entre Ordes e Oroso morreu o tenente de Artillería de 45 anos Francisco Cuba Miguel. Outro grave accidente de moto en Viaño Pequeno tivo de protagonista ao xastre de Ordes José Lodeiro Sánchez de 34 anos e deixaríalle secuelas permanentes. O gobernador Civil inaugurou o matadoiro de Ordes.
AGOSTO: Voda de Mª Jesús Liñares Stolle co médico Leandro Rodríguez Buján. Festas de Ordes con iluminación do padronés Eliseo Blanco Rial.
SETEMBRO: Voda de Pilarín García Yrago con Luis Astray. Bautizo da primoxénita do xuíz Alfonso de Navascués y Pablos e Mª Erundina Pérez de Quiñones. O día 6 morreu a moi coñecida Josefa Vázquez Aude a Tarula.
OUTUBRO: Parou a comer en Ordes o equipo do Celta de visita en Riazor. O día 28 morreu aos 87 anos Manuela Vilariño Fernández, viúva de Faya. O día seguinte morreu Francisca López Camino aos 26 anos.
NOVEMBRO: O día 21 morreu Juan Martínez del Río de Vilaverde, marido de María Manteiga.
DECEMBRO: Derrota do Ordes diante do Ferrol. A Sociedade Cultural organizou unha festa de fin de ano no Oriental Cinema amenizada pola orquestra Copacabana. O día 30 naceu José González Marcos PJ.