domingo, 5 de enero de 2025

O verán de 1959

   O mércores 22 de xullo de 1959 Ordes viviu unha xornada festiva coa presenza do gobernador civil e xefe provincial do Movemento Evaristo Martín Freire, acompañado do inspector provincial e procurador en Cortes Guillermo del Valle Ordieres, o vicepresidente da Deputación e conselleiro nacional do Movemento Rafael Salgado Torres, o subxefe provincial do Movemento José Luis Amor e o secretario local do Movemento Salvador Sanz.
  Todos eles chegaron pola tarde a Ordes onde foron recibidos polo alcalde Juan Liñares Castro á fronte da corporación e outras personalidades. Primeiro dirixíronse ás escolas de Guindibóo e Merelle que lles mostrou en detalle o seu arquitecto Antonio Vicens Moltó (quen tamén creou o desaparecido mercado de Monelos na Coruña). A continuación marcharon á parroquia de Parada onde foi inaugurada a escola e as vivendas dos mestres. Tamén foron inaugurados un lavadoiro no Mesón do Vento, o recolocado pilón da Alameda e outro lavadoiro e fonte en Sar.
  A comitiva viaxou logo a Bembibre, capital de Val do Dubra (entón aínda chamado Buján). Alí foron recibidos polo alcalde Salvador Arnego Nieto e inauguraron a flamante casa consistorial, un novo grupo escolar, dous lavadoiros en Portomouro (Cernadas e Entrepontes) e outro en San Román (Carreira).
 

  Xa en agosto tivo lugar na igrexa de Santa María unha voda que apareceu na prensa. Mª José Castro Pardo, filla do propietario dun taller mecánico, Pedro Castro del Río, e da falecida Emilia Pardo (m.1938) casou con Miguel García Morales. Foron os padriños a tía da noiva Ramona Pardo Villaverde (que fora quen a criara como unha nai) e o seu primo Manuel Verea Villaverde, capitán da Garda Civil. Oficiou o párroco don José Fernández Fuentes.
  A noiva lucía precioso traxe de raso natural, veo de tul e tocado de flores. Portaba as arras e os aneis o neno José Luis del Río Pardo (2º fillo de Elvira Pardo e curmán da noiva). Representou á lei Ignacio Castro e asinaron como testemuñas José Daporta González, Ramón Figueroa Lebrón, Manuel Pardo Villaverde, Manuel Verea Segade, José Bello Remeseiro, Elías Herrero, Antonio del Río Rial e Leandro Buján.
  Os numerosos invitados foron obsequiados cunha cea fría. Os novos esposos saíron en lúa de mel por varias cidades.
  Ignoro como lle foi ao matrimonio, pero ela acabou vivindo nos USA.
 
  As festas patronais de agosto mereceron un par de páxinas no xornal La Noche pero curiosamente esqueceron poñer o programa, así que non podo dicir que orquestra tocou, aínda que supoño que seguiu vindo a Banda de Arca que por eses tempos era infaltable.
  A comisión volvía a estar composta polo alcalde Juan Liñares Castro como presidente e como vogais os concelleiros Segismundo Viqueira Ramos, Viriato Lamas Gutiérrez e Manuel Regos Viqueira.
  Na habitual entrevista co alcalde este tivo que recoñecer que moitos proxectos como abrir a Rúa República Arxentina ou os postos da feira non puideran ser levados a cabo porque fallou un préstamo que tiñan concertado co Banco de Crédito Local. Si foron inauguradas, ademais da escola de Parada, outras catro en Merelle, Guindibóo, Carballedo e Mercurín, e estaba a piques de ser rematada unha máis en Fosado. Estaban iniciadas as obras do matadoiro municipal (medio millón de pesetas de orzamento!) e do edificio do Frente de Juventudes a carón da Alameda para o que o Concello aportaba 100.000 pesetas. Igualmente comezou o asfaltado da estrada á estación da Pontraga.
  Tamén había un artigo dun tal Máximo Sar onde invitaba aos automobilistas a parar para degustar a suculenta gastronomía local. Concluía así: "Y Órdenes sabe lo que hace: ataca por vía digestiva".
  As festas resultaron algo accidentadas pois o día 15 pola mañá, debido a unha fenda quedou en silencio a campá grande da igrexa e pola noite unha bomba de pirotecnia fixo explosión nun palleiro, aínda que a rápida intervención dos veciños impediu que o lume se estendese e afectara a un forno que estaba próximo.

jueves, 2 de enero de 2025

Cruceiro dos Ramos


   Na parroquia de Buscás, ademais do cruceiro da Rúa preto da igrexa de San Paio e un cruceiro particular nunha casa da Gorita, hai outro bastante peculiar ao que algún alcumou "cruceiro agochado". A razón é que está no bordo dun terreo arborado polo que, a maior parte do ano, é fácil pasar preto del sen decatarse da súa presenza. No inverno coa caída da folla xa é máis visible.
  O lugar denomínase Cruz de Pedra ou O Cruceiro e está a uns 200 metros ao norte dos Ramos e uns 80 metros ao leste do Camiño Inglés. Uns 60 metros máis ao norte hai unha casa en ruínas a que chamaban "Casa do Cruceiro" e coa que probablemente tivera relación.
  O cruceiro está integramente feito de pedra. É de pequeno tamaño, aproximadamente 2,60 metros. Non ten gradas e si un pedestal prismático de 40 centímetros desde o chan e 70 centímetros de lado. Del sae un varal cilíndrico que mide 1,60 metros de altura (cunha greta bastante importante case a 90 cm do pedestal).
  Non hai capitel senón un aro de metal  ao final do varal. Tampouco hai cruz, só unha Piedade esculpida moi toscamente e con restos de ser restaurada con cemento.
    Se queres ver máis fotos e a súa ubicación nun mapa preme en Cruceiro dos Ramos da excelente web Todos los cruceiros de Galicia.