A movida: os inicios

 O TEMPO DOS SALÓNS

  Durante uns 20 anos -de 1990 a 2010- Ordes foi en frase dos medios de comunicación "o epicentro da movida coruñesa", e moito máis que coruñesa porque neses anos era fácil atopar xente que viña de lugares tan afastados como Pontevedra, Lugo ou mesmo Asturias.

  Pero antes de 1990 xa había movida, obviamente só comarcal, e cantos máis anos nos remontemos no pasado menos numerosa e máis local pero, como as meigas, habela sempre a houbo.

  Porque sempre existiron mozos e mozas con necesidade de coñecerse, relacionarse e ligar e ningún pretexto mellor que a música. Mesmo nos duros anos de posguerra onde non había un peso e escaseaba a comida os mozos seguiron indo ás romerías e buscando a troula nas muíñadas. Temos constancia porque por exemplo en 1941 Antonio Raña Remuiñán foi multado con 50 pesetas "por organizar un baile sin autorización" e en 1942 Francisca Areoso Ríos foi multada con 150 pesetas pola mesma causa. 

  Naqueles anos 40 produciuse un cambio sociolóxico: as bandas de música que entusiasmaran aos seus pais agora xa estaban pasadas de moda, o que realmente arrasaba eran esas orquestras que viñan da Coruña e Pontevedra e que lograban arrincalos por un par de horas da súa dura existencia.

  Así agrupacións como Los Satélites que naceron en 1938, Spallant creada por Enrique Súarez Grela (ambas as dúas de Coruña), a Orquesta Poceiro creada en 1943 por Benito Poceiro e a Orquesta Florida creada por César Dios Rodríguez (1927-2008), estas dúas de Pontevedra, eran tan admiradas e seguidas como hoxe o poden ser "Panorama" ou "París de Noia". Admiración que chegaba case a veneración cos seus vocalistas e solistas como Pucho Boedo, Álvaro Pita García "Alvarito" ou "Diosiño e o seu acordeón".

 

  Pero obviamente durante gran parte do ano non había festas e os mozos non o tiñan tan fácil para bailar. Hábiles empresarios viron que había unha necesidade e a imitación do que xa pasaba na cidade naceron os salóns, locais non especialmente grandes onde unha orquestra amenizaba a tarde do domingo (de 8 a 10) ou a noite se era algún festivo especial.

  En Ordes xa había un lugar desas caractéristicas, o antigo Salón-cine Troche que estaba onde agora é o "Bar Saloon" nos Parques Municipais. Rexentado na posguerra por Julián Marcos e o Vello Viriato, continuou exhibindo películas, pero logo fixéronse cargo del o ex-alcalde Rafael Mariño Vilela (1909-1983) e a súa muller María Franqueira Regos (1911-1985) que estaba no despacho de billetes. Eles si dedicaron o agora salón "Alegría" (e Cine Moderno) ao baile durante os anos 50 e 60. Igualmente o "Oriental Cinema", o cine que daba á rúa dos Lagartos, ademais de pasar películas, tamén fixo sesións de baile cando aínda pertencía á familia Liñares.

  No Recreo houbo outro salón rexentado por Encarnación Meijide López (1901-1991), a muller de Ramón Prado Carnota (1900-1956) Ramón da Ponte. Estaba na súa casa, (a carón da florería "As Camelias") que mantén aínda o seu aspecto tradicional.

  Na rúa principal, Alfonso Senra, onde agora está o Banco Sabadell-Gallego fronte á farmacia de Mª Gemma Rodríguez Liñares, apareceu outro salón. O empresario foi Pedro Rama Regos (1928-2009), chamado Pedro de Alberte por ser o 6º dos 11 fillos de Alberte do Casal. Pedro emigrou a Venezuela xunto coa súa muller Asunción Mirás Franqueira, pero cando ela quedou embarazada volveron para que o fillo nacera en España (por certo, ese fillo morreu). Montaron un bar e o salón na parte de atrás pero non durou demasiado tempo. Aínda terían outro establecemento nos Lagartos antes de marchar á Coruña onde el traballou de promotor inmobiliario con moito éxito.

  Outro que se dedicou ao baile foi Fausto Valentín Blanco García, máis coñecido por Fausto de Fleira, pois a súa nai era a famosa panadeira Alfreda García Gende (1910-2001) -"Alfreda" acabou derivando en "Freira" e logo en "Fleira"-. Fausto, ademais de ser procurador de tribunais tiña unha gran visión empresarial. Non só puxo un salón de baile en Vilar, senón que tamén foi propietario no mesmo lugar dunha academia de ensino privado (onde eu estudei 3 anos) que dirixía a súa muller, a excelente profesora María de los Ángeles Álvarez.

  O último destes míticos lugares foi o Salón Veiras. O propietario e empresario era José Veiras Bello (1915-1994), máis coñecido como Veiras de Pardiñas. Construíu todo un edificio en Alfonso Senra 96 (que durante algúns anos foi sede do "Circulo Cultural y Recreativo") e a carón deste o salón, o máis grande que houbo, que aínda se pode ver por enriba do muro que da á rúa Compostela.

  O Salón Veiras pechou arredor de 1970 cando rematou o tempo dos salóns, pois o tamaño si importaba e nos 70 foron sepultados por un novo rival: as Salas de Festas.