Poemas de Pondal

 O inmortal bardo de Ponteceso, Eduardo Pondal, famoso porque un dos seus poemas é a letra do himno galego, recollía a inspiración das terras de Bergantiños que eran a súa morada, pero tamén escribiu uns poucos poemas sobre a nosa comarca.

  "Indo polo camiño", datado en 1909, está dedicado a Santa Cruz de Montaos. No muro do adro e campo da festa da parroquia, por iniciativa dun concelleiro de Santa Cruz, unha placa na súa honra (colocada en maio do ano 2000) reproduce o poema.

  O outro, máis coñecido, está dedicado ao río Lengüelle, que Pondal chama "Langüelle".

 

 

INDO POLO CAMIÑO

Indo polo camiño da Coruña a Santiago, deixamos pola esquerda Santa Cruz de Montaos. Terra das longas gandras, dos eidos alongados: ¡Oh, cánto a min me prace, a gandra atravesando, ver na súa pranura Santa Cruz de Montaos! Terra das altas uces, terra dos toxos altos,

terra das vagas brétomas, terra do bo fidalgo, do señor de Mesía*, nos tempos xa pasados, que levara seu nome, armonioso e preclaro. ¡Oh, cánto a min me prace, a gandra atravesando, ver na súa pranura Santa Cruz de Montaos!   * Diego López de Montaos

 

RÍO LENGÜELLE

Rio Langüelle, rio Langüelle, Ben se vé q' és da montaña; Ou feo fillo das brétomas E das uces desleiradas. Cando te vexo de longe, Atravesando nunha gandra, Non sei se sinto suidades, S' hé ó que sinto na alma; Solo sei que estou de mais, Donde me pôn mala cara, Q'en montañés, cortesía, Está por demais buscála.     Ou aires de Troitosende, Terra, donde m' eu criára; Levad' esta filla vosa, Levá d' esta terra estraña!

Os rios da miña terra, Non tên á cara tan brava, Nin parece qu' á ninguen Neguen unha sede d' auga; Nin teñen, en vez de frores, Tan solamente uces altas. C'o teu esquivo caraute, E receosas miradas,   Pareces, Langüelle, un lobo, Que, por non ver gente, escapa. As tuas ribeiras son Ben soas é ben escravas; Donde no medio do vrán, Só se vé pousada á garza.   Rio Langüelle, rio Langüelle, Ben se vé que és da montaña; Ou feo fillo das brétomas, E das uces desleiradas!