Os Veiras da Espenica

  Os Veiras da Espenica proceden por vía paterna de  Pedro Villaverde del Río (m.1849), patriarca dos Villaverdes do Piñeiro no século XIX xunto coa súa 2ª muller Benita Carballido Liñares (1809-1848), moza de Vilaverde coa que tivo 8 fillos. Pero antes casara con María Juana Noya Liste coa que tivera outros 3 fillos: Jacobo, Andrés e Manuel Jacobo Villaverde Noya (1822-1877). Deste último sabemos que morreu nos Coruxos (Espenica de Arriba), que casou cunha moza de Poulo, Josefa Dolores Gómez Gil (1845-1902), e que foi o pai de Mª Josefa -matriarca dos Mosqueiras de Vilaverde- e de Jerónimo (ademais doutra medio irmá, María Villaverde Blanco). 

  Jerónimo Villaverde Gómez casou en 1894 con María Veiras Pérez. Esta era a 3ª filla do matrimonio formado por José Veiras Camba, o herdeiro dos Veiras de Pardiñas, e Josefa Pérez Souto, da rica familia dos Peres de Barbeiros. Con ela tería dous fillos a finais do século XIX, pero despois emigraría e non se soubo en Ordes máis do seu paradeiro. Así a casa acabou sendo coñecida como a de Veiras da Espenica, porque era María a que quedou ao fronte.

 

José Villaverde Veiras (1897-1995) herdou a casa familiar e casou con María Mosquera Villaverde* (1896-1959) emparentando así de novo cos Mosqueiras de Vilaverde. Con ela tería 7 fillos: Francisco, Manuel, María, Ángela, Eugenia, Jerónimo Amancio, e Concepción Villaverde Mosquera.

Francisco (1922-2002), que morrería solteiro, e María Maruja de Veiras (1927-2022) viviron na casa dos pais. Ela tivo un fillo de solteira, Manuel Antonio, e logo casou con Avelino Martínez Viqueira (1933-1994). Manuel Antonio casou cunha moza de Pedre, Milagros Pulleiro (a 3ª filla de José Pulleiro Gestal) e tiveron dous fillos.

Manuel (1925-2005) casou con Balbina Gende Lagares coa que viviu preto da Igrexa de Pereira. Morreu casualmente en Alemaña deixando 4 fillos, 11 netos e unha bisneta. Ángela (1928-2013) e Jerónimo (1933-1920), ambos os dous solteiros, tamén viviron na Espenica.

Eugenia, casada con Roberto Veiras Rama, emigrou.

Concepción casou con Ricardo Rodríguez Pulleiro de Pedre (1945-1972) a quen chamaban Estevo da Espenica por ser fillo de Manuel Rodríguez Castro Estevo de Mercurín. Con el tería dous fillos: Manuel Carlos e José Manuel.

 

* Na Espenica houbo outra María Mosquera Villaverde (1893-1979) co mesmo nome e apelidos pero algo maior. Dado que o seu marido foi Juan Villaverde Franqueira (m.1944), os seus 7 fillos tiveron os mesmos apelidos e nalgún caso o mesmo nome que os Veiras. Foron Manuel, Mercedes, Emilio, Pedro, María, Balbina e Aurora Villaverde Mosquera.   O maior, Manuel Villaverde Mosquera (1918-1996), marido de Mª Rita Castro Pulleiro (1912-2002), acabaría sendo o máis coñecido desta familia porque traballou de policía municipal (un dos primeiros nos anos 50 xunto con Cachorro e Francisco de Betanzos).   Pedro Villaverde Mosquera (1929-1979) casou con Carmen Gómez Liñares (1931-1992) e tiveron 3 fillos: Mª Carmen, Pedro e Ana Isabel Villaverde Gómez.   Polo menos tres dos irmáns, Emilio (n.1927), Balbina (n.1931) e Aurora (n.1936), emigraron a Brasil.

 

Manuel Villaverde Veiras (1898-1968) casou con Manuela Mariño (1902-1948) dos Mariños das Corredoiras. Ao establecerse nos Lagartos esta rama familiar pasou a ser coñecida como os Veiras dos Lagartos. O matrimonio tivo unicamente fillas: Concha, Jesusa e Carmen Villaverde Mariño. 

Concepción Villaverde Mariño Concha da Carnicería (1921-2011), foi a de vida máis interesante. De gran beleza, casou con Manuel Viaño Dono, fillo do comerciante Manuel Viaño Prado (m.1930) e de Casilda Dono. Manuel tiña unha carnicería no edificio que logo sería o Bar Juanito e tamén facía bailes no lugar. Con el tería catro fillos, pero quedaron na ruína e separáronse. Anos despois, en 1978, Manuel morreu en plena indixencia na vila da Estrada con 61 anos. Concha viuse obrigada a vivir en Reboredo e subsistir a duras penas coa compra-venda de fabas para Carlos Espiñeira Pellit. A súa sorte cambiou cando coñeceu ao arzuano Enrique López Lea (1913-1991), sobriño do carniceiro Ignacio López, e logo futuro propietario da carnicería Enrique. El tamén estaba separado e comezaron unha relación que ao principio non podía ser oficial por mor das leis daquela época. Con Enrique volveu á estabilidade económica e tivo outros catro fillos, aínda que o último morreu sendo neno.

Jesusa Villaverde Mariño (1924-2007), non casou, pero dunha relación con Ramón o Practicante tivo unha filla, moi coñecida pola súa actividade na Igrexa, Mª Jesús Ferreiro, esposa de Manuel Castro, o dos aluminios do Paraíso. 

Carmen Villaverde Mariño (1926-2019) casou con José Galán López (1923-1980), fillo do tenente da Garda Civil Policarpo Galán. José era funcionario do Xulgado e viviron no que hoxe é o Nogallas. Tiveron un único fillo, José Manuel, rexistrador da propiedade en Noia.