Revitalización do Camiño

Un estudo demoscópico realizado en setembro de 2021 entre os moitos peregrinos que chegaron a Sigüeiro concluíu que o 80 % partían do Ferrol, a maioría tiñan entre 45 e 75 anos e o 65 % empregaba 6 días en percorrer este roteiro. Igualmente o 65 % eran españois (sobre todo de Madrid, Valencia e Andalucía) mentres o 35 % estranxeiro procedía sobre todo de Portugal, Italia, Alemaña e os USA -si, non eran maioritariamente ingleses como se podía esperar!-. Ah! e un dato fundamental: un 45 % gastaba máis de 50 euros ao día. Evidentemente son unha importante fonte de riqueza para os concellos polos que pasa o Camiño.

 

   Pero isto non sempre foi así. Nos anos 80 do pasado século o Camiño estaba baleiro. As peregrinacións que se efectuaban desde Ordes e o norte da provincia (única e exclusivamente nos anos santos) empregaban a estrada N-550.

  Outra cousa era o Camiño Francés que comezaba a despuntar e que achegaba riqueza ás vilas polas que pasaba. A subida definitiva foi en 1993. Despois de 11 anos de espera desde o anterior, o novo Ano Santo trouxo a declaración de Patrimonio da Humanidade para o Camiño Francés e a creación por parte do Goberno Galego do primeiro plan de promoción internacional e de dinamización cultural e turística do Camiño de Santiago, o que coñecemos como Xacobeo. De paso naceu Pelegrín, a lembrada mascota deseñada por Luis Carballo.

 

  Os alcaldes dos concellos cruzados polo Camiño Inglés contemplaban esa explosión publicitaria con envexa. En xaneiro dese mesmo ano, encabezados por Manuel Mirás Franqueira de Oroso, reuníronse para solicitar á Xunta que promocionase tamén o seu roteiro, que Mirás (a quen non lle gustaba o de Camiño Inglés) empeñábase en denominar "Camiño Real". En febreiro 27 municipios coruñeses crearon un comité formado por tres alcaldes (os de Oroso, Betanzos e Neda) para coordinar as iniciativas mentres tres técnicos ultimaban un mapa do roteiro.

  Pero a realidade daqueles primeiros anos 90 seguiu sendo dura: os poucos peregrinos que tentaban a viaxe atopaban mala sinalización e tramos cortados con arame de espiño ou bolsas de lixo. Tampouco os veciños estaban contentos con algúns peregrinos (sobre todo coas excursións de grupos a cabalo).

 

Pararelamente nos anos 90 comezou a haber publicacións sobre o Camiño Inglés. Sobre o noso tramo apareceu en 1996, subvencionado polo Grupo Rafra (a empresa do alcalde Manuel Mirás), o libro "Os camiños antigos do Concello de Oroso", escrito por Manuel Pazos Gómez. En 1999, xunto con Xan Ferreiro, creou un mapa que reseñaba ademais os principais monumentos en Bruma, Ordes e Oroso.

 

  En 1997, con vistas ao Ano Santo de 1999, realizouse unha delimitación e sinalización do trazado que, con mínimos cambios, duraría ata 2014.

  A actividade do Camiño foi aumentando aos poucos e ese ano 1999 supuxo un punto e aparte cando en agosto se inaugurou o Albergue público na localidade do Hospital de Bruma a 41 km de Santiago. Era unha antiga casa rural que foi doada pola familia propietaria ao Concello de Mesía e este, á súa vez, cedeu á Xunta para construír o albergue.

 

  O seculo XXI supuxo o bum do Camiño Inglés. O número de peregrinos aumentou vertixinosamente e os concellos tiveron que habilitar os pavillóns polideportivos para acoller ás moreas de peregrinos que aparecían todos os veráns (e non só os anos santos). Paralelamente aumentou a información grazas a moitas novas publicacións e ao desenvolvemento da Internet onde é fácil atopar mapas, fotos e narracións de camiñantes con datos ás veces contraditorios.

  Arredor do 2006 apareceu un novo atractivo para os viaxeiros na Cruz de Ardemil: o bizarro grupo escultórico de Orencio Uzal.

  No ano 2014 a Xunta estableceu o trazado definitivo (ata agora) que eliminaba unha longa recta por pistas de concentración parcelaria na parroquia de Oroso. Como tardou moito en sinalizarse, durante anos os peregrinos seguiron camiñando polo antigo trazado.

  No ano 2016 inaugurouse en Bruma o restaurante "Casa Graña", feito que evita que os peregrinos teñan que ir ata o Mesón do Vento para comer.

  Tamén nese 2016, en decembro, o Cabildo, despois de moitas peticións de variadas asociacións nacionais e estranxeiras, decidiu otorgar a "Compostelá" ás persoas que fixeran o Camiño desde A Coruña (que dista menos de 100 km a Santiago). Curiosamente, tres meses despois en marzo de 2017, os primeiros que a recibiron foron Montse Bouzas e Manuel Pazos (que estaba preparando un novo libro sobre o Camiño).

 

 

  En xuño de 2019 tamén o Concello de Ordes pasou a contar cun albergue de peregrinos no Outeiro de Poulo. Tratábase da antiga reitoral que foi restaurada para a ocasión. Á inauguración asistiu o mesmo presidente da Xunta Alberto Núñez Feijoo. 

  En 2021 naceu un novo albergue privado na parroquia de Bruma.

 

  Oroso foi desde sempre o concello máis implicado na promoción do Camiño (realización de roteiros, creación do CEICI -Centro de Estudos e Investigación do C.I.- visita e peregrinación en terras inglesas e edición dunha unidade didáctica sobre a peregrina inglesa do século XV Margery Kempe). Non obstante segue a ser o que non ten albergue público, aínda que a oferta de aloxamento privado ampliouse considerablemente estes anos. Ademais do Tradicional Albergue Mirás, hai o Ultreia et Suseia (antigo Fogar da chisca, 2014), o Albergue Camiño Real (2017) e o Sigüeiro Hostel. Xa do outro lado do río Tambre está o Albergue de Delia (2014).