A Fontiña

  Aínda que a multicopista (de nome científico mimeógrafo) foi inventada xa no século XIX, en España empezou a popularizarse nas décadas dos 70 e 80. Era unha máquina na que o que se quería copiar tíñase que escribir nun cliché (unha folla moi fina na que se producían lixeiras fisuras coa forma das letras ao escribir sobre ela) e que logo, colocada sobre un rodete cheo de tinta, permitía múltiples copias a un prezo moi barato.

  O seu uso (e posteriormente o das fotocopiadoras) en centros educativos permitiulles "editar" publicacións que, aínda que se distinguían ás leguas dos folletos e revistas que saían das imprentas, axudaban a potenciar o gusto pola escritura dos alumnos que estaban marabillados (eran outros tempos) de ver publicado algo escrito por eles.

  En Galicia tiñan o valor engadido de que a maioría empregaron o galego (ao revés que as publicacións comerciais) co que foron un factor fundamental na normalización lingüística do noso idioma.

  Entre eses xornais escolares, no concello de Ordes debemos destacar "A Fontiña", a revista do colexio do Mesón do Vento que comezou a publicarse en 1988 e que leva máis de 30 anos saíndo ininterrompidamente, o que, coa gran mobilidade do profesorado, é algo bastante notable e difícil de lograr.

  No ano 1988 o CP do Mesón, do que era directora Mª Dolores Pena, tiña máis de 300 alumnos desde 4 anos ata 8º de EXB. Os nenos de Buscás e Leira ían ás súas escolas unitarias ata 3º curso e logo tamén acudían ao colexio, que estaba cheo a rebordar.

  A primeira "Fontiña" eran unhas poucas páxinas grampadas de tamaño folio (maior que o A4). Logo, xa nos 90, o formato sería de medio folio cunha portada de cartolina branca. Normalmente era gratuíta pero algúns anos vendeuse por 100 ou 125 pesetas que axudaban a pagar aquelas inesquecibles excursións de 8º a Benidorm e logo a Mallorca.

  A pesar do seu aspecto tan pouco "profesional" tiña un alto nivel de contidos. Ás típicas seccións de todos os xornais escolares como contos, debuxos ou poemas dos alumnos, engadía traballos sobre o contorno (descricións de elementos do patrimonio, costumes, actividades económicas ...) e sobre eventos daqueles tempos como as tractoradas campesiñas, a desaparición das Encrobas ou as ameazas de bomba que se sufrían no colexio.

  Un par daqueles traballos ("Moceando en tempos pasados" e "As mallas dos nosos avós") apareceron neste blog, pero houbo gran cantidade de artigos moi interesantes. Un dos que hoxe nos pode producir máis diversión era unha enquisa no ano 1990 sobre a reacción dos pais se os fillos sacaban malas notas que daba os seguintes resultados: ao 26 % dos alumnos rifábanlles, ao 15 % castigábanos, a case o 5 % pegábanlles, ao 50 % animábanos e ata un 3 % ... falsificaban as notas! para solucionar o problema.

  A finais dos 90, coa chegada da LOGSE, o colexio, agora CEIP Mesón do Vento, quedou sen os alumnos de 7º e 8º. As revistas melloraron a súa presentación tendo xa un formato A4 e con portada de cartolina satinada. Non obstante os seus contidos notaron a perda dos alumnos de maior idade e xa se circunscribiron ao ámbito escolar.

  No ano 2007 apareceu o lobo Ardemiro, a mascota do colexio, que desde entón tivo moita presenza no xornal, sendo ademais o encargado das editoriais. Pouco despois a revista que ata ese momento era fotocopiada no propio colexio pola conserxe Anabel Liñares pasou a imprimirse en Santiago grazas ás subvencións da Consellería.

  Desde o ano 2010 as catro páxinas centrais aparecen en cor e desde o 2013, ano en que o colexio estreou a súa páxina web, "A Fontiña" tamén se sube á rede.