Toponimia de Poulo

  Entre os topónimos que podemos atopar na parroquia de Poulo hai un pouco de todo. Algúns teñen un significado moi claro, outros son falsamente claros e finalmente outros presentan máis dificultades.

 

  O Outeiro é un dos fáciles. Obviamente ten o significado de "pequena elevación do terreo, sitio alto" e procede da palabra latina alteriu. É o lugar onde está a igrexa parroquial, que desde logo cumpre esta condición: é bastante elevado e ten unha preciosa vista como podedes comprobar na foto.

.

  A Costa, do latín costa, por suposto significa "terreo en pendente". 

  O Piñeiro, do latin pinu, toma o seu nome da árbore antigamente máis abundante.

  A Calle, nome do maior núcleo habitado de Poulo, é unha palabra que procede do latín callis. Hoxe en castelán equivale á palabra galega "rúa", pero en latín significaba máis ben "verea, sendeiro". Ten clara relación co Camiño Inglés que pasa polo lugar.

   A Blanca. Sábese perfectamente que o adxectivo branco/a procede da palabra xermánica blank "branca -e tamén limpa e nobre-" O que non sabemos é a que se refire. Será unha rocha, unha casa ou quizais unha antiga propietaria do lugar?

   Lavandeira é un topónimo algo enganoso. Podería pensarse, dado que o río Cabrón pasa preto deste lugar, que o seu nome deriva dun lavadoiro que houbese na antigüidade. De feito hai un lavadoiro no fondal que hai entre as dúas Lavandeiras... Pero non.

  Segundo Elixio Rivas, tanto Lavandeira como Lavadores, Lavancos ou Lavacolla, proceden dunha raíz preindoeuropea nava que significa "chaira entre montes, valgada". Cabeza Quiles apoia esta teoría que relaciona o topónimo coa auga ou cunha valgada. Lavandeira de Abaixo está nun tramo bastante chan preto do río pero Lavandeira de Arriba está nunha gran pendente que os nativos denominan "Costa de Matías".

 

 

  Pardiñas é un pequeno lugar da parroquia de Poulo coñecido por ser orixe da Familia Veiras e tamén doutra rama familiar, os de Andrés ou Chuzos.

  Os topónimos Pardiñeira, Pardiñeiro ou Pardiñas, moi habituales por toda Galicia refírense a construcións que poden ser edificios en ruínas ou espazos pechados parecidos a cortes ou cortiñas. Todos eles proceden da voz latina pariete "parede". Pardiñas (antigamente As Pardiñas) sería por tanto unha pequena finca pechada ou unha construción onde gardar o gando ou os trebellos de labranza.

 

 

  A Senra, nome do lugar onde se celebra agora a festa, proviría de senara, palabra quizais céltica que derivou na galega seara -e tamén en senra- co significado de "campo sementado de cereais".

  Poulo. A idea de comparar terras pobres, incultas ou estériles con animais ou mulleres infecundas que non poden ter fillos está detrás dos vocábulos poula e poulo. O dicionario de Franco Grande de 1972 documenta a voz poula co significado de "retama, tojo, etc., que espontáneamente crece en la parte más inculta de un terreno. Dícese de la tierra que se deja en descanso, sin cultivar. Mujer solterona (sic). Tierra inculta". No mesmo dicionario poulo é unha "parcela de tierra. Tierra inculta, etc.".

  Por tanto, Poulo, segundo Cabeza Quiles procedente do latín pabulu, tería este significado de lugar pouco produtivo, como un prado que seca pola calor e dá pouco pasto ou leiras que se deixan descansar ou quedan abandonadas, tal como reflicten as expresións galegas "campo á poula" ou "casa á poula".

  Segundo Dolores González de la Peña, en cambio, no Alto Minho portugués Poulo significa "terra húmida, em geral mais baixa que a circundante e que dá pasto o gado", así que alí o topónimo parece provir do latín paludem (de palus-udis) con significado de lugar pantanoso.

  Dado que a parroquia tanto ten lugares altos como o Outeiro e zonas baixas de brañas a carón do Cabrón, creo que non se pode descartar ningunha das dúas opcións.