1939: Foise co vento

 

  1939  foi un bo ano para o cine que deu xoias como Gone with the Wind, Stagecoach ou A Night at the Opera. Pero no resto foi rematadamente malo.

  Xa en xaneiro en Australia sufriron por mor das altas temperaturas do verán os incendios forestais do Venres negro, os peores da súa historia. Case 20.000 km² de terra foron arrasados polo lume, e morreron 71 persoas. En Chile ese mesmo mes un terrible terremoto causou máis de 30.000 mortos. En decembro, outro en Turquía provocaría case 33.000 vítimas.

  Italia incorporou Libia e invadiu Albania, Alemania anexionou Bohemia e Moravia (Chequia) e o que todos temían sucedeu: en agosto, despois de ter firmado o pacto Ribbentrop-Mólotov, comezou a 2ª Guerra Mundial. Alemaña invadiu Polonia e, en setembro, Inglaterra e Francia declaráronlle a guerra. Pronto se lles uniron Sudáfrica, Australia, Nova Zelanda e Canadá. A URSS venceu a Xapón na batalla de Khalkhin Gol, invadiu Polonia Oriental e iniciou con Finlandia a Guerra do Inverno.

  Mentres, Estados Unidos, que ese ano celebrou en NY a Exposición Universal, seguía de perfil sen involucrarse. En marzo foi elixido Papa o cardeal Emilio Pacelli, que usaría o nome de Pío XII.

 

 

  En España, igual que a Confederación, a República "foise co vento". As tropas franquistas entraron en Cataluña, caendo Tarragona e logo Barcelona a finais de xaneiro. En febreiro os principais dirixentes republicanos cruzaron a fronteira francesa, pero uns días despois Negrín retornou a Levante para seguir á fronte da cambaleante República. A toma de Llivia en febreiro completou a conquista de Cataluña polo bando franquista, que pouco despois foi recoñecido como goberno lexítimo de España polo Reino Unido e Francia.

  O principio do fin da República chegou coa rebelión de Cartagena contra o goberno de Negrín. Aínda así en marzo as baterías republicanas afundiron o navío "Castillo de Olite" provocando máis de 1.500 mortes. A finais dese mes caeu Madrid, logo Valencia, e o día 31 as tres últimas cidades que quedaban na zona republicana: Almería, Cartagena e Murcia.

  O 1 de abril Franco difundiu o famoso parte:

  "En el día de hoy, cautivo y desarmado el ejército rojo, las tropas nacionales han alcanzado sus últimos objetivos militares. La guerra ha terminado".

  Comezaba a ditadura. O que ninguén sabía e que duraría nada menos que ata 1975. Ao día seguinte tamén os Estados Unidos recoñeceron o goberno de Franco.

  A represión comezou: o 5 de maio foi fusilado o catedrático Eliseo Gómez Serrano e o 5 de agosto 63 membros das Xuventudes Socialistas Unificadas. En outubro a capital volveu de Burgos a Madrid. Tamén, o 14 de maio, apareceron as cartillas de racionamento para todo o país (en marzo de 1937 foran establecidas na zona republicana).

  E no medio de tanta desolación un apunte divertido: en abril daquel ano fatídico Gaby, Fofó e Miliki ofreceron as súas primeiras actuacións no Circo Price de Madrid. 

 

 

    En Ordes continuaban as mesmas autoridades: de alcalde o militar Arturo Pérez Loureiro, xuíz de 1ª instancia José Samuel Roberes García e secretario do xulgado Ubaldo Rivas Martínez. 

 

Ese ano xa se deixou notar a presión sobre os comerciantes e as multas foron altas. Cebáronse especialmente nos panadeiros. En novembro Marcelino Conde foi multado con 500 pesetas por vender pan a 2 pesetas o quilo. Victorio Fuentes, Antonio Ferreiro e José Ferreiro tamén pagaron outras 500, no seu caso por vendelo a 1,60 pesetas. Pilar Romero e Carmen Calvo foron multadas con 500 pesetas por vender sardiñas a 2 pesetas a ducia. Non podían faltar os carniceiros: José Garabato e Ignacio López tiveron que pagar as súas respectivas 500 pesetas por vender carne a prezos máis altos cos da taxa. Claro que peor o tivo José García Freire Pepe de Betanzos en decembro, cando foi multado con 5.000 pesetas!!! e comisadas as 14 reses que comprara.   Tamén en decembro Antonio García Varela foi multado con 500 pesetas, pero no seu caso foi por "escándalo, embriaguez y blasfemia".

 

XANEIRO: Ramón Astray Mato nomeado xuíz municipal.

MARZO: Antonia González Pita nomeada mestra de Montaos.

ABRIL: Accidente de tráfico na "curva do Obispo". Morreu aos 68 anos, o avogado Domingo Antonio Moar Veiras, un dos personaxes importantes da historia de Ordes. No hospital de Santiago morreu Juan Castro Sánchez aos 23 anos.

MAIO: Julia Varela Fernández nomeada mestra do Canedo. Faleceu José Rodríguez García (xenro do mestre Manuel Castro Viqueira).

XUÑO: Visitou a comarca o bispo don Tomás Muñiz de Pablos que rematou con 7.000 confirmacións en varias parroquias, incluídas Ordes e Leira. Luis Alonso González nomeado mestre da ecola Órdenes 2. Morreu o que era secretario do xulgado desde 1934, o avogado madrileño Juan Campos Fernández, con 61 anos. O seu posto sería ocupado por Ángel Concheiro.

XULLO: O día 3 voda de Asunción Concheiro Iglesias co interventor do Banco de España en Santiago Enrique Sánchez Martín. Nunha canle da vila morreu afogado o neno de 2 anos Severino Ríos López. Faleceu en Santiago Josefa García Rodríguez, muller do médico Ignacio Castro Iglesias.

AGOSTO: Voda de Amelia del Río, da familia propietaria do Mesón de Deus, co militar Adolfo Garza Gutiérrez. Nomeados xuíz municipal Juan Liñares Castro (suplente Ramón Astray Mato) e fiscal Rafael Álvarez Salgueiro (suplente Manuel Barreiro Uzal).

OUTUBRO: O fútbol non paraba e houbo en Riazor un partido entre o Deportivo e o FC Vigués (non confundir co Celta). Pois ben, para descansar como é debido e non caer nas tentacións que podía haber na gran cidade, os olívicos pernoctaron en Ordes. Valeulles de algo? Si! gañaron o partido por 1-2 (aínda que o Deportivo sería o vencedor final daquel Campionato de Galicia, o último da historia).

NOVEMBRO: Atropelada por un camión no Canedo a nena de 10 anos Josefina Mesías Candal. Morreu Benita Iglesias Carballido, nai do garda civil Jesús Gómez Iglesias.

DECEMBRO: Petición de man de Concepción Varela Uzal de Poulo para Francisco Concheiro García, empregado do Banco Pastor, por parte da súa nai, a señora Juana García Mouriño. Faleceu Dolores Cotón Súarez aos 79 anos. Era viúva de José Seoane Vázquez, nai da Sra Jovita do Recreo e avoa de Mª Carmen Sánchez Seoane.

 

  Tamén morreron ese ano Antonio Ríos Barreiro con só 24 anos e Encarnación Iglesias Bello, esposa de José Rey García (m.1967). En Mercurín faleceron Manuela Raña Vidal aos 43 anos e María Becerra Viqueira aos 52.