O escudo na Calle de Poulo

   O escudo que hai na Casa da Calle (Poulo), e que foi durante case 60 anos (de 1950 a 2008) o que empregou o Concello de Ordes, sempre estivo cheo de enigmas. A teoría máis coñecida asociábao á familia Maldonado pero Victorino Cores Liste non está de acordo, como podedes ver a continuación.

 

Relación do antigo escudo do Concello de Ordes coa familia dos Araújo

  Despois de moitas investigacións, feitas con paciencia e perseverancia, creo que podo afirmar que o escudo da casa de Poulo, do cal se tomou o do Concello de Ordes, pertenceu a unha familia dos Araújo.

  Nalgunhas publicacións dise que as tres flores de lis das armas do escudo do Concello poden aludir de forma abreviada ás dos Maldonado, xa que a principios do século XVIII a casa de Poulo pertencía a dona Benita Romai Maldonado. Tales aseveracións só son suposicións feitas sen ningún apoio histórico. Os Maldonado, de antigo Aldana, levan cinco lises e os Araújo tres, e, segundo a maioría dos xenealoxistas, só teñen en común que os lises de ambas as dúas familias proceden de Francia. 

  O que si é certo é que os Romai estaban emparentados cos Araújo, xa que D. Teodosio de Romai casou con dona María de Araújo, o que da pé a pensar que dona Benita fose descendente dos Romai por vía paterna e dos Araújo pola materna.

 

  Seguindo as pegadas dos persoeiros habidos pola bisbarra topeime co libro "Las Hidalguías del Morrazo" de Rafael Rodríguez Férnandez-Broullón, editado pola Excelentísima Deputación de Pontevedra no ano 2000, no cal fai un estudo pormenorizado das pedras armeiras da península do Morrazo e a súa reprodución.

  Nas súas follas recolle aos Camaño, os Castro, os Bermúdez, os Moscosos, os Prego de Montaos, os Vilarprego e os Araújo entre outros, todos eles dun xeito ou outro vencellados no pasado ás terras do actual Concello de Ordes.

  Os Moscoso tiveron soar dende moi antigo en Cabeza de Lobo (Ardemil). Nas súas armas levan unha cabeza de lobo sangrante, que máis tarde formou parte das armas do Conde de Altamira. 

  Nun dos debuxos do libro vense nas labras dos Araújo as tres flores de lis (de goles), unha cruz llana (de azur) e un castelo (terrasado de sinople).

   As armas dos Araújo, coma tantas outras, ao longo do tempo sufriron varios cambios e transformacións. Son moitas as variantes existentes. Unha delas, que se atopa na catedral compostelá, e que mostra Miguel Taín Guzmán no libro "Dibujos Históricos, Epigráficos y Heráldicos del Archivo de la Catedral de Santiago", editado pola Excelentísima Deputación da Coruña. Nel pode verse unha torre sumada dun cabaleiro, sinistrada do falcón que sostén unha perdiz acompañada de tres lises. Outras teñen o engadido dun sol e un crecente de lúa; pero en todos eles levan a torre do castelo e as tres lises.

 

  Segundo varios heraldistas as tres flores de lis das armas dos Araújo fóronlles concedidas cando o conde Rodrigo Velloso casou coa condesa de Alambert, de sangue real de Francia.

   D. Diego Feijóo de Araújo, avogado da Real Audiencia de Galicia en Santiago de Compostela, casado con dona Isabel de Araújo i Marzoa (probablemente a súa curmá), tiveron entre outros fillos a dona Francisca Feijóo de Araújo i Marzoa, que casou con don Pedro Prego de Montaos i Sotomaior, dono da casa dos Cobres e do seu morgado en Vilaboa (Pontevedra).

  Segundo o libro de Rodríguez Fernández-Broullón, dona Francisca Feijóo de Araújo i Marzoa herdou da casa dos Araújo un morgado que incluía posesións na Coruña, Santa Cristina de Montouto, Anceis, Val de Barcia, Sigüeiro e San Xiau de Poulo.

  Tamén di o libro de Rodríguez Fernández-Broullón que, en 1625, don Antonio Villarprego era dono dun morgado en Rodeira - San Salvador de Coia (Pontevedra), e tiña bens en San Martiño de Marzoa, Santa Cruz de Montaos, Santa Aia de Pereira, Santa María de Deixebre e San Estevo de Trasmonte.

Victorino Cores Liste