O ano 1944

   En 1944, ano de moi boas películas (sobre todo de cinema negro), continuou a dinámica negativa para o Eixo na 2ªGM. En xaneiro Rusia rematou co asedio alemán a Leningrado mentres os aliados desembarcaron preto de Anzio, aínda que a liberación de Roma atrasouse ata xuño. Ese mesmo mes os rusos lanzaron unha ofensiva masiva no leste de Bielorrusia e avanzaron por Polonia. Pero a data máis icónica dese ano foi o 6 de xuño (o "Día D") no que tropas británicas, estadounidenses e canadenses desembarcaron en Normandía. En agosto foi liberada a cidade de Paris. A Batalla da Ardenas en decembro foi o último cartucho alemán para atrasar a inminente derrota. Tamén no Pacífico os americanos vencían aos xaponeses pero estes eran un óso moi duro de roer e cada pequeno avance custaba litros e litros de sangue.  

 

  En España, 1944, ano no que se publicou Hijos de la ira de Dámaso Alonso, foi o primeiro da "pertinaz sequía", así que os gobernadores civís de moitas provincias publicaron bandos anunciando severas restricións eléctricas, que empezaron a partir do 15 de febreiro pero que se agudizaron no verán. Afectaban á iluminación pública e particular e tamén ás empresas, excepto factorías militares. Nalgúns casos mesmo se suprimiron os horarios de tarde de espectáculos, cinemas e bailes. E, como non, as multas para os que tentaran saltar a norma eran bastante elevadas (se os pillaban, está claro). Aínda con este panorama, en 1944 celebrouse en maio a XXII Feria Internacional de Muestras en Valencia. Tamén foi o ano en que Manuel Gago sacou El Guerrero del Antifaz, o cómic máis popular da posguerra.

 

   A pesar de que economicamente as cousas non ían ben, o Réxime mantiña o tipo, pero a inminencia da vitoria aliada era para Franco unha nube no horizonte. En febreiro reafirmou a "estricta neutralidad" de España e en marzo regresaron ao país os lexionarios, últimos integrantes da División Azul. Pola contra, para a resistencia eran tempos de ilusión ata o punto de animarse en outubro a realizar unha desatinada invasión desde os Pireneos, que recibiu o nome de Operación Reconquista. 

 

  Galicia tamén vivía as restricións eléctricas e a maioría da xente ignorou que en marzo aparecera en Buenos Aires "Sempre en Galiza" e en novembro o Consello de Galiza en Montevideo. Afectaba moito máis a crise do wolframio que empezara xa en 1943 pero que rematou en abril de 1944 cunha redución case total das ventas deste mineral a Alemaña, o que foi un gran prexuízo económico para a rexión, pero pola contra o Réxime mellorou as súas relacións co R.U. 

  A resistencia anti-franquista tamén se viu animada pola previsible victoria dos aliados, así que moitos esquerdistas volveron ao monte coa ilusión de rematar coa ditadura. En outubro en Abegondo, presidida por Manuel Castro Rodríguez, delegado da Internacional Comunista na Unión Nacional Española tivo lugar unha reunión na que participaron Manuel Ponte, Francisco Rey, Marcelino Rodríguez, Adolfo Allegue e Juan Pérez Dopico. Nela constituíuse o Ejército Guerrillero de Galicia, organización que se dividiu en catro agrupacións. Cada unha estaba estruturada en partidas ás que se lles asignaron zonas de actuación, correspondéndolle á IV agrupación as terras de Ordes. 

 

  E... que cousas pasaban en Ordes?

XANEIRO: Quizais o máis sorprendente do ano foi a multa que recibiu o ex-alcalde (e futuro alcalde) Antonio Concheiro e algunhas persoas do seu círculo. Literalmente "Por censurar la actuación del Jefe Comarcal del Movimiento, y de la Corporación Municipal de Órdenes que preside, vertiendo conceptos injustos e intolerables sobre la labor de la misma, y persistir en manejos caciquiles han sido multados con mil pesetas Antonio Concheiro Iglesias, Ángel Concheiro Iglesias, José Villasenín Veiras y Andrés Martínez Castro, y a Jesús Díaz Veiras por tolerarlo en su casa, 250 pesetas". Enterro do avogado Jacobo Amor del Río. Acto falanxista no Teatro de Ordes. Doados xoguetes e roupa ás familias de poucos recursos. Remataron as obras para ter maior caudal de auga na vila. Destinados os mestres Lisardo Castro Amor para Ardemil 2 e Elena Telmo Duarte para a vila. Morreu Flora Louro Ferreiro e, en Beán, Manuel Mosquera Iglesias aos 76 anos. Ah! e naceu en León Teodosio Martino.

FEBREIRO: Agora foron varios panadeiros de Ordes os multados por criticar tamén ao alcalde. Primeira misa oficiada por don Joaquín Andrade Orza en Ordes. Creada comisión para o arranxo da igrexa parroquial. Festa da Árbore. Morreu en Leira o mestre Manuel Castro Viqueira.

MARZO: Aparece nas Casillas na cuneta da estrada o cadáver da mendiga Mª Angelina de Sousa, falecida de morte natural. 

ABRIL: Estrea da obra "Un marido interino" de Víctor do Capitán  no Salón Troche con dirección de Viriato Lamas. O día 29 morreu o avogado Benigno Concheiro García. 

MAIO: Don Joaquín Andrade é nomeado Arcipreste de Berreo de Arriba. Cesou de administrador de Correos Fernando Rubín González, o novo sería Álvaro Landín del Valle. Morreu Juan Villaverde Franqueira, pai do municipal da Espenica. 

XUÑO: Detidos en Sigüeiro tres maleantes que cometeron numerosos roubos en hórreos e muíños de Ordes, Tordoia, Trazo e Buxán. Morreron Francisco del Río Martínez (marido de Carmen Ríos Barreiro) con 50 anos, Juana Carnota, nai do transportista Rogelio Prado, e en Leira Carmen Uzal Blanco aos 50 anos.

XULLO: Morreu o día 31 Generosa Amor del Río, viúva do mestre de Cerceda Pedro Álvarez Villaverde, aos 76 anos de idade. 

AGOSTO: Partido entre o Ordes e unha selección do Frente de Juventudes de Santiago perdido por 3-5 e arbitrado por Francisco Concheiro. Aprobado un proxecto de pavimentación no Recreo. Xubilación do mestre don Nicolás del Río, aínda que seguiría dando clases particulares. Faleceu na Coruña Telmo Carballido Fernández, avogado e secretario do Xulgado de 1ª instrución de Ordes, e en Ardemil a moza Casilda Liñares Candal con só 25 anos. 

SETEMBRO: Ordes e Cerceda, entre outros municipios da Coruña, seleccionados como zona de produción de pataca de semente (polo que debía ser declarada). Morreu o día 10 Manuel Mariño Liste, patriarca dos Mariños das Corredoiras. Destinado a Ordes 2 Francisco Eiras Sampedro (que morrería 4 meses despois con só 31 anos de idade). 

OUTUBRO: Concurso de Calidade de pataca para todos os agricultores de Ordes na Ferradura de Santiago. Manuel Seoane Blanco, mestre en Ordes 1. Morreron Manuel García Bermúdez -o día 14-, patriarca dos de Carballo que tiña 87 anos de idade, e Carmen Mariño Martínez, muller de Juan de Carril. 

NOVEMBRO: Ingresado no Hospital de Santiago Jesús Mártinez de 46 anos con prognóstico grave. Eleccións sindicais con gran éxito de participación (pola conta que lles tiña!). Morreu o panadeiro Antonio Ferreiro Eirín, pai de Dolores, Mª Carmen a Morena e o mestre Caramelo, e en Mercurín Carmen Ríos Raña aos 68 anos.

DECEMBRO: Puxo á venda a súa casa fronte á igrexa a familia Barreiro. Ao ano seguinte a familia desaparecería da vila. Morreu en Ardemil María Sánchez Couto aos 44 anos.

E non pode faltar a relación de multas:

XANEIRO: 1.000 pesetas a Antonio Concheiro Iglesias, Ángel Concheiro Iglesias, José Villasenín Veiras e Andrés Martínez Castro (criticar a actuación do xefe comarcal do Movemento e da corporación municipal) e 250 a Jesús Veiras Pérez (por toleralo na súa casa). 250 a Manuel Mosquera Liñares (celebrar un baile sen autorización). 200 a Ramón Prado Carnota (insolencia cos axentes da autoridade). 150 a Jesús Lata Gómez (despachar alcol a individuos embriagados). 75 a Mª García Parada (denuncia falsa). 50 a Jesús Visos Noya (celebrar un baile sen autorización). FEBREIRO: 300 pesetas a Victoriano Fuentes Brandariz e Andrés Gaudeoso Pazos, 200 a José Ferreiro Rama e José de la Fuente Eirín, 150 a Manuel Eirín de la Fuente e Andrés Blanco Calvo e 100 a Marcelino Conde Recouso (denuncia infundada contra o alcalde). 250 a María Moar Pérez (escándalo e faltas á moral). ABRIL: 250 pesetas a Pedro e Dolores Castro del Río e Manuel Villaronga Castro (escándalo). 50 a Manuel Pardo Villaverde, Manuel Villaronga Castro*, Manuel Liste Areoso e Raimundo López Franqueira (insultos e escándalo).   XUÑO: 500 pesetas a Eduardo Gómez Gómez e José Candal Gestal (extracción clandestina de wolframio). 25 a Pedro Graña Blanco (viaxar sen salvoconduto). XULLO: 250 pesetas a Jesús Iglesias Manteiga, Máximo Candal Ríos, Andrés Candal Gómez, Andrés Candal Bascoy, José Candal Gómez e José García Gestal (infracción do regulamento de armas e explosivos). 250 a Antonio García Varela (blasfemia e reincidencia). AGOSTO: 250 pesetas a Fernando Liste Fernanducho, Pedro Graña, Ricardo Caamaño, Antonio Louro Iglesias e José Candal (infracción das disposicións sobre restriccións eléctricas). 50 pesetas a Gerardo Seijas Pacheco (para que corrixa aos seus fillos que se dedican a apedrar persoas e coches). 50 a Josefa Juncal Vilariño (escándalo). 25 a Francisco Ferreiro Juncal (viaxar sen salvoconduto). NOVEMBRO: 50 pesetas a José Martínez Martínez, Jesús Iglesias, Manuel Boquete Martínez, Argimiro Uzal e Emilio Recouso Recouso (blasfemias e palabras grosas).