As pegadas de Eiroa e Barral

  E diredes vós: -Quen demos son Eiroa e Barral? 

  Pois nin máis nin menos que os propietarios de dous dos obradoiros composteláns que traballaban o mármore. Foron os máis prestixiosos na primeira metade do século XX, así que algunhas lápidas nos cemiterios do concello e da comarca levan as súas sinaturas. Non hai demasiadas porque obviamente poucas familias podían permitirse ese luxo, pero as que hai son dignas de admirar: pequenas obras de arte cheas de beleza e complexidade. Nada que ver coas lápidas actuais e as súas letras feitas en serie.

Vicente Eiroa Varela (1863-1949), un gran artesán, propietario do obradoiro que había no Nº 5 da Rúa Nova. Casado con Andrea Barral Barreiro (m.1925), tivo 3 fillas e dous fillos varóns, José e Francisco. José Eiroa Barral (1892-1935) xa non foi simplemente artesán, senón que pasoi a ser considerado artista, un escultor con todas as da lei. Casou con Elisa Antelo González, filla do ebanista José Antelo Pardal (m.1934). Francisco Eiroa Barral (1906-1972) herdou o obradoiro despois da morte do seu pai. Baixo a súa dirección comezou a instalación de maquinaria eléctrica para modernizar a produción.

Competidor comercial de Eiroa, foi Enrique Barral Barreiro que tiña o seu obradoiro na Senra. Destacaba por utilizar a miúdo mármore gris. Estaba casado con Inocencia Bouzas. Á súa morte, o 4 de xuño de 1945, o obradoiro pasou a máns do seu fillo Julio Barral Bouzas, quen trasladaría o obradoiro á Ponte de Vidán.

 

 Outros artesáns de Santiago eran  Manuel Rey Carracedo do campo de San Domingos, Manuel Silva López, da rúa Lagartos, José Ferreiro Ameijeiras ou Manuel Alende Ferro, de Ponte do Sar.