Vellos alcumes de Ordes (1)

  Os alcumes formaron parte de todas as sociedades desde a antigüidade, pero nas comunidades pequenas onde a xente se relacionaba moi estreitamente, é onde hai maior abundancia deles.

  Os alcumes máis habituais referíanse a un rasgo físico, á profesión, ao lugar de procedencia ou derivaban dun nome ou apelido familiar. Tamén podían ser negativos, pero non eran os máis numerosos.

  Nacían normalmente na infancia ou xa se herdaban igual cós apelidos.

  En lugares pequenos como Ordes onde había un gran número de apelidos compartidos e un limitado número de nomes, os alcumes eran máis definitorios que o propio nome (de feito moitos aínda aparecen nas esquelas fúnebres para clarexar definitivamente quen é o falecido).

  Agora vou mencionar algúns dos antigos alcumes de Ordes intentando explicar a quen pertencían.

  E nada mellor que empezar pola propia familia: os Faberos. Parece ser que unha tataravoa miña, en vez de millo, levou fabas ao muíño para moelas (ignoro se por simple despiste ou porque non rexía ben). O caso é que lle chamaron a Fabera, e o alcume pasou a designar á familia Ferreiro Recouso (do norte da vila, non confundir cos Ramechos do Recreo). Á miña avoa Babila Ferreiro Recouso chamábanlle habitualmente Babila da Fabera.

 

  No fillo de Carmen, unha das irmás de Babila, Ricardo Barreiro Ferreiro, que era un bardalleiro, o alcume sufriu unha maliciosa modificación: era Ricardo o Pavero.

  Curmáns nosos eran os Ferreiro Eirín, os de Luis. Unha das fillas de Luis, Juana Ferreiro Eirín, tiña tan mal carácter que lle chamaban a Racha.

  José Villaverde Prego, de oficio carpinteiro, casado con Carmiña Pereiro Ferreiro, era o Pandareto, herencia da súa nai, a Pandareta.

  Dos alcumes non se libraba nin a xente de posición. Quizais o ordense máis coñecido lonxe da vila nos anos 70 fora o bailarín Juanjo Linares (en realidade Liñares). Pois ben, nos seus anos mozos era coñecido como Pocholo.

  Antonio del Río Sánchez Somoza, da familia propietaria do Pazo dos Somoza na parroquia de Marzoa (Oroso) e marido da profesora Inés Mª de Juan Verea era o Chulito e o seu irmán Emilio (ou Emilito), casado con Mª Luisa Liñares Martínez, que vivía nun chalé preto da Fonte Estrei, era o Carozo.

  Jaime Concheiro del Río, fillo de Jaime Concheiro Iglesias e de Sofía del Río, que é un avogado de prestixio e colaborador de "La Voz de Galicia", era coñecido nos seus tempos mozos como o Pastillas. Non era pexorativo, simplemente que vivía na farmacia coa súa nai (o seu pai morreu moi novo).

  Genaro González González, un médico forasteiro que chegou a ser alcalde en 1948 era tan pouco agraciado que lle chamaban o Drácula.  

  A esposa de César Pol que era arxentina tiña un axeitado alcume: a Pampera. O mestre Lisardo Castro Amor, tamén casado cunha Pol e pai do coñecido avogado Julio Castro Pol, era coñecido como o Peseta. 

Continúa en Vellos Alcumes (2).