Domingo Calviño Viqueira

  Domingo Calviño Viqueira naceu na parroquia de Buscás o 21 de xuño de 1920*. Sempre lle gustou a música e aprendeu a tocar a gaita moi novo.

  Decidiu que esa sería a súa profesión. Como dicía cando xa era vello: "O gaiteiro saía de casa pola mañá con dous reais e á noite volvía con dúas pesetas porque todo o mundo trataba de pagarlle na man". Así que con apenas 13 anos botouse aos camiños a tocar.

  En 1940, xuntou a tres nenos de Buscás amigos seus e comezaron a ensaiar de forma compulsiva. Dous anos despois, nas festas de Ordes de 1942, cando tiña 22 anos, debutou o grupo que naquel momento non tiña nome (a xente chamáballe simplemente "os de Calviño" ou "os gaiteiros de Buscás") pero anos despois sería coñecido como "Airiños de Buscás".

  Xunto cos irmáns Ruibal Rivas, aínda adolescentes (Florentino Flor da Maquía, o gaiteiro, tiña uns 13 anos e José María, que tocaba a caixa, un menos), acompañados ao bombo por Cesáreo Liñares Cesáreo da Rúa que tiña 15, Calviño, que tocaba o clarinete, era o líder natural por esa diferenza de idade.

  O grupo funcionou uns 10 anos de forma habitual e logo outros 10 de maneira moi intermitente, ata 1962 en que se disolveron. Pero ese tempo bastou para deixar unha fonda pegada nos que os oíron.

  Eran unha tremenda atracción porque xuntaban alto nivel musical con presenza e carisma. Sobre todo Calviño e Flor eran apostos e falangueiros e tiñan moitas seguidoras. Tamén eran moi eclécticos e apostaban pola variedade, tocaban tangos, rumbas, pasodobles ... calquera estilo que estivese de moda para competir coas primeiras orquestras e as bandas máis tradicionais. De feito Flor da Maquía contaba que a banda da Garabanxa tíñalles bastante xenreira porque eran máis exitosos facendo bailar á xente ca eles.

  Casou con Visitación Mosquera Botana (1923-2019) coa que viviu preto da Rúa de Buscás (na Calzada) e coa que tivo 4 fillos: José Mª, Manuel Domingo, Mª Mercedes e Antonio. Os dous primeiros saíron algunha vez a tocar con el.

  Nos anos 90 coa revitalización da música tradicional, á que tanto axudou "Luar" da TVG, Calviño volveu á música. Acudiu moitas veces ao programa, levando a outros músicos e bailaríns da zona e demostrando que era un auténtico home-espectáculo, gañándose ao público coa súa simpatía. Nesta época atopou unha nova paixón: deseñar e construir estrambóticos instrumentos de nomes tan sonoros como Peño, Lorgo, Mileno ou Tocador nos que investía centos de horas.

  O seu último grupo con Manuel Viqueira, Germán Canedo e Jesús Castro chamábase "Calviño y sus muchachos". No seu 80º aniversario, no ano 2000, recordaba con agarimo aos 18 compañeiros cos que tocara ao longo da súa carreira, entre eles dous fillos e un irmán.

 

Flor da Maquía Eduardo Veiras Andrés Abruñeiras Manuel Carnota Jesús Fuentes Manuel Viqueira

José Mª Ruibal Ramón Rey José Calviño Mosquera Manuel Calviño Viqueira Antonio Calviño Germán Canedo

Cesáreo Liñares Ramón Fuentes Manuel Calviño Mosquera Manuel Vilariño Manuel Rey Jesús Castro

 

  Agobiado por unha cruel enfermidade puxo fin á súa vida o 22 de agosto de 2004. Na súa tumba un sencillo epitafio: "gaita 1933" (o ano en que comezou a saír polos camiños a tocar).

  Como extra, unha peza de música da zona que Domingo interpretou moitas veces e axudou a preservar do esquecemento. Para oíla preme aquí.

* Segundo outras fontes, naceu en 1921.