A Nacional 550

  A principios do século XVIII a principal vía que atravesaba a comarca de Ordes era o Camiño Real ou Camiño Inglés. As demais eran apenas corredoiras de mala morte.

  O resto de Galicia e España non estaba moito mellor, así que o rei Fernando VI e posteriormente Carlos III propuxéronse crear unha nova rede de "rutas majestuosas" para mellorar o comercio entre as distintas provincias do estado.

  O Real Decreto do 10 de xuño de 1761 (que foi aprobado polo marqués de Squilace "Esquilache" -o do famoso motín-) determinaba que estes novos camiños, seguindo o modelo francés, serían rectos (o máis posible), anchos (máis de 19 metros) e sólidos. Serían financiados cun imposto sobre o sal e, ao igual que en Francia, serían denominados "Caminos Reales".

  Un deles sería o "Camino Real de Galicia" desde Madrid á Coruña, orixe da actual N-VI, que en parte seguiría a Vía Romana XIX e que comezaría a construírse en 1763.

   Outro, o que agora nos interesa, sería o denominado "Camino Nuevo de Coruña a Santiago" (consérvanse planos do ano 1775 do enxeñeiro militar Fernando Gaver).

  As obras que comezaron en 1764 e custaron 2 millóns de reais, cambiaron para sempre a historia do concello de Ordes, pois o novo trazado afástabase de Bruma, Ardemil, Buscás e Poulo para atravesar outros lugares como o Mesón do Vento, Leira e Ordes.

  Os construtores non tiñan o nivel daqueles que ían coas lexións romanas, porque un informe realizado en 1776, apenas 12 anos despois, denunciaba o estado lamentable no que se atopaba a nova estrada debido ás abundantes choivas e ás rodeiras dos vehículos.

  Con todo era do mellor que había. A mediados do século XIX, en 1850, Mellado dicía sobre os camiños galegos que eran “muy malos y difíciles, con el peligro de los salteadores, que abundan bastante en Galicia, por las muchas gargantas, encrucijadas y espesuras que en el terreno se encuentran a cada paso, y por la cercanía a Portugal, donde se ocultan los malhechores en cuanto perpetran un robo, burlando la persecución de las tropas”. Non obstante, había “algunas hermosas carreteras construidas con el mayor lujo” e citaba como exemplo as que hoxe son a N-550 e a N-VI.

  A vila de Ordes colleu gran impulso coa estrada. No século XIX, en 1836, foi nomeada capital do concello e do partido xudicial, o que aumentou a súa poboación e importancia. Medrou durante todo o século XIX ao longo da estrada, que co tempo foi nomeada como "Calle Real".

  En 1923 o deputado do noso distrito, Alfonso Senra, consegue a dotación para poñer lastras ao longo de varios centos de metros desde un pouco máis abaixo do cruce ata o que hoxe é o número 39. Ese adoquinado duraría máis de medio século, xa que foi retirado en 1979. Durante ese tempo foi unha especie de sinal de identidade (e unha pequena axuda para os viaxeiros que viñan a Ordes en autobús e quedaban durmidos pois espertaban co traqueteo de rodar polas lastras).

  A alegría por tal obra, levou a que o concello cambiara o nome da rúa polo de Alfonso Senra e (de momento) aí segue.

  Despois da guerra co 4º Plan Xeral de Estradas (Plan Peña) a estrada pasou a denominarse N-550 (o primeiro 5 porque nace entre a N-V e a N-VI, o 2º 5 pola distancia da Coruña a Madrid en quilómetros dividida entre 100, e o 0 porque é unha nacional transversal e non radial -dirección Madrid-).

  Non obstante a xente sempre lle chamou "carretera de Santiago" ou "carretera da Coruña" e só a partir dos anos 60 se popularizou -relativamente- a denominación N-550.

  En Ordes iso daba igual. O que importaba era o beneficio -e a animación- que traía á vila: establecementos hostaleiros como o Nogallás, o Túnel ou o Bar Juanito fixéronse famosos en toda a provincia e aproveitaron durante décadas este filón comercial despachando cafés, comidas, pasteis e os populares queiques aos viaxeiros.

  Hoxe quizá non traia o mesmo beneficio, pero indiscutiblemente segue a proporcionar vida -e atascos- á vila.