A familia Pol

  Unha das familias máis ricas e importantes de Ordes foron os Pol. Tiñan unha enorme cantidade de terreo que ía desde a parte norte de Alfonso Senra (61-65) ata máis alá da Rúa Nova e da Rúa do Camposanto.

  O patriarca da familia no século XIX foi o extravagante e famoso notario Florencio Pol Ramos (1824-1902). Do seu matrimonio con Francisca Caamaño y Quiroga (1822-1892) tivo 10 fillos: Carmen, Sofía, Clotilde Elisa, Pastora, Rita, Julio, Carlos, Aurora e dous Florencios (mortos novos) que, en xeral, herdaron as ideas progresistas e republicanas dos pais e participaron en loxas masónicas.
  Varias das fillas morreron novas e solteiras. Carmen Pol Caamaño, en cambio, casou en Santa María de Vigo con Felipe Romero.
 

  Sofía Pol (m.1918) casou co farmacéutico José Mª Carballido Liñares (1854-1919) e serían os pais de Augusto (m.1920) e Josefina Carballido Pol (m.1926). Esta última casou en 1912 con Santiago del Río e herdarían a farmacia de arriba.

   Carlos Pol (n.1862) casou con Josefa Crespo Puente (irmá de Carmen -muller do seu irmán Julio- e de Dolores, a muller de Vicente Carnota). Con ela tería varios fillos: Julio, Pastora, Ramiro, Lucila e Pablo, todos nacidos en Ordes. Carlos foi todo un personaxe: procurador, mestre laico, escritor, xornalista e fundador da loxa masónica de Ordes en 1891. Emigrou a Arxentina en 1906 e alí viven os seus descendentes.

  O outro fillo, Julio Pol Caamaño (1860-1941), foi un dos personaxes máis importantes da historia ordense durante os primeiros anos do século XX. De mozo compartiu as ideas republicanas do seu pai, ás que engadiu certo grao de galeguismo. Foi membro dunha loxa masónica, militar -foto- (aínda que pronto se retirou do exército), fiscal municipal, escritor e gran debuxante. Tanto colaborou co semanario republicano "La Libertad" ou a revista "Estudios Gallegos" como impulsou nos anos 10 a creación de asociacións agrarias na comarca, pero tamén deseñou o novo cuartel da Garda Civil e a capela do cemiterio do que foi un dos artífices (parte del estaba nos terreos familiares). 

  Progresivamente suavizadas as súas posturas políticas coa idade, chegou a ser alcalde en 1924 e cabo do Somatén na época da ditadura de Primo de Rivera e conviviu co franquismo sen problemas.

  Casou dúas veces, a primeira con Carmen Crespo Puente (irmá de Josefa e de Dolores). Con ela tivo un fillo varón, César, e tres mulleres: Julia, Francisca e Carmen. Logo casou con María Amor del Río coa que tería 3 fillos máis: Horacio, Marina e Elisa -que morreu bastante nova-.

  Carmen e Francisca viviron en Santiago e non casaron.

  Julia Pol Crespo (m. 1963) casou co mestre Lisardo Castro Amor (1896-1986) o Peseta, fillo do médico de Trazo Julián Castro Amor e de Ascensión Amor del Río. O matrimonio tivo 4 fillos: Alfonso, Pastora, Julio e Francisco Javier, que pasaron os primeiros anos de vida en Cedeira.

  Alfonso, que casou en 1960 con Mª del Pilar Cristín Pérez, vive en Francia e Francisco Javier, médico, en Canarias. Pastora (m. 2011) permaneceu na vila e non casou. O 3º fillo é o avogado, moi coñecido por traballar moitos anos de profesor de bacharelato, Julio Castro Pol, casado con Concha Murga López. Unha das súas fillas, Marta (tamén avogada), casou con Benedict Stutt, o profesor de inglés da Hammersmith School.

  Marina Pol Amor, a filla máis nova, casou con Mariano del Amo Algara, director de institucións penitenciarias na época republicana e profesor en Ordes (e tamén irmán do famoso director de cine Antonio del Amo). Viviron en Alfonso Senra 65, pero logo venderon a casa a Manolo de Prado e marcharon á Coruña. A súa única filla, Ofelia del Amo Pol, propietaria dunha farmacia en Monelos, foi presidenta durante unha década do Colexio de Farmacéuticos.

  En canto aos irmáns varóns, César Pol Crespo (n.1892), que empezou sendo carpinteiro e do que anecdoticamente sabemos que medía 1,69 metros), despois de marchar a Arxentina e retornar, viviu en Alfonso Senra 1 (na que logo foi a casa de García o zapateiro) e tivo unha filla que casou para Carballo.

  Horacio Pol Amor (1904-1993), xefe de telégrafos de Ordes, casou con Mª Socorro Louro Parada (filla do que fora secretario do Concello de Ordes José Antonio Louro e de Mª Dolores Parada -de importante familia conserveira de Porto do Son-). O matrimonio tivo 4 fillas: Mª Dolores, Amalia, Marina e Mª José.

 

  As tres maiores marcharon de Ordes. Mª Dolores Mariola (1934-2010) casou cun prestixioso avogado de Santiago, Evaristo Nogueira Romero, co que tivo 3 fillos: Evaristo (tamén avogado), Miguel e Bernardo.  
  Amalia (1935-2022) casou con José Bispo Encisa e tiveron dous fillos: Fernando e Marta. Marina Nenuca con Antonio Nieto Noya co que tivo 9 fillos!

  A menor, Mª José Pol Louro, é a única que quedou na vila. Do seu matrimonio con Alfonso Souto Souto tivo cinco fillos (Alfonso, Horacio, José, Mario e Martín), case todos moi loiros, alcumados na súa xuventude os Poles ou os Horacios. De todos eles os máis coñecidos son Horacio, profesor de Educación Física no instituto de Ordes, e José Souto Pol que actualmente vive en Canarias pero que rexentou un famoso pub na vila.