A voltas co tren

  A liña férrea que había entre Santiago e Coruña no século XX foi construída despois da Guerra Civil e inaugurada en 1943. O que poucos saben é que houbo un primeiro intento de construción durante a ditadura de Primo de Rivera, concretamente en 1926, cando naceu o Plan Guadalhorce que buscaba mellorar a rede ferroviaria e de paso reducir o paro obreiro a través das obras públicas.

  Cando se difundiu a noticia e se coñeceu o trazado* previsto, a preocupación dominou aos ordenses. Do mesmo xeito que en 1920 con aquel proxecto de tranvía que non chegou a callar, a liña afastábase moito da vila, o que supoñía un durísimo golpe para ela.

  Así que, como cinco anos atrás, unha comisión de notables ordenses achegouse á Coruña para tentar reverter a situación. Máis de 30 persoas (a práctica totalidade das "forzas vivas"), encabezadas polo alcalde Manuel García Rivas, viaxaron en maio de 1926 á cidade. Alí entrevistáronse co gobernador civil que era o tenente coronel de Infantería José Pérez García Argüelles (levaba só un día no posto), o presidente da Deputación provincial xeneral Aquilino Caruncho Crosa, o enxeñeiro do Estado Antonio Hernández e finalmente o enxeñeiro José Fernández-España Vigil (o autor do proxecto).

  A comisión ordense expresoulles que para a zona era unha cuestión "de vida ou morte", pois de non pasar o novo ferrocarril polas súas inmediacións Ordes viría quedar illada dos dous principais centros urbanos da provincia e, por tanto, en inferioridade de condicións con respecto aos poboados que atravesaría a nova vía de comunicación.

  Os interlocutores escoitaron "atentamente" e consideraron "viable" un cambio de trazado, aínda que non esconderon que iso aumentaría o custo.

A comisión entrevistouse despois co alcalde da Coruña Manuel Casás Fernández e cos directores dos xornais locais para solicitar o apoio ás súas aspiracións.

  Regresaron a Ordes ese día "moi satisfeitos coa acollida e dispostos a perseverar".

Os integrantes da comisión eran: Alcalde: Manuel García Rivas. Concelleiros: Jacobo Amor del Río e Manuel Calvo Pérez. Secretario municipal: José Antonio Louro Louro. Párrocos: Nemesio Morgade (Ordes) e Antonio Duro (montaos). Xuíz municipal: Ramón Astray Mato. Xuíz municipal suplente: Manuel Pérez. Notario: Pablo de Torres. Avogados: Domingo A. Moar Veiras e Antonio García Leyra. Procuradores: José Carnota Pérez e Manuel Astray Mato. Fiscal municipal: Pedro del Río Caramelo. Médico municipal: Francisco Liñares Iglesias. Farmacéuticos: Santiago del Río Seoane e Manuel Álvarez del Río. Veterinario municipal: Manuel Castro País. Industriais: Manuel García Bermúdez, Antonio Viqueira, Fernando Liste,  José Romero, Ezequiel Astray, Manuel Mosquera, Ramón Faya, José Mariño,  Antonio Verea, Manuel Franqueira, Manuel Castro e Manuel Castro Liste. Acompañaba o patriarca dos Liñares, Gumersindo Liñares.

* En Ordes sempre se pensou que houbo escuros intereses nese trazado lonxe da vila pero era bastante lóxico, tanto para unha prevista posible conexión con Carballo como para evitar da mellor maneira as altas terras do Mesón do Vento.