Escudos no Bidueiro

  Os escudos do pazo do Bidueiro son bastante antigos e moi interesantes porque axudan a coñecer a historia da súa familia propietaria. O escudo principal está situado na fachada oriental do pazo e hai outro, máis pequeno e sinxelo, na fachada da capela.

  Desde a construción do pazo no século XVII ata mediados do XVIII, os propietarios foron os Becerra, que procuraron, mediante vodas con parentes, manter unidas as súas propiedades e que non se perdera o apelido. Tiñan no seu escudo heráldico dúas becerras de goles en campo dourado. No escudo de pedra do pazo a familia está representada por 8 becerras que van de esquerda a dereita por unha bordura que rodea os 8 cuarteis centrais.

  O primeiro cuartel (unha torre con dous leóns rampantes) representa aos Torre. O segundo (a cabeza dun lobo) representa aos Moscoso, unha poderosa familia que tivo a súa orixe na parroquia de Ardemil, concretamente nunha fortaleza (hoxe desaparecida) que había a escasos 300 metros de onde agora está o restaurante Chaussy II.

  No terceiro cuartel hai unha especie de taboleiro de xadrez -o que en heráldica se denomina xaquelado- que representa aos Bermúdez, unha familia tan importante na historia da comarca que tamén forma parte do último escudo do Concello de Ordes, o que se utiliza desde o ano 2008.

  No cuarto podemos observar un piñeiro con 10 lanzas, 5 en cada lado, que representan á familia Caamaño.

  No quinto cuartel hai 7 círculos -roeles* en xerga heráldica- representando á familia Castro, que descendía segundo a lenda do propio rei García. O roel do medio pode ser unha liberdade creativa do canteiro porque o escudo dos Castro só tiña 6 roeles. Quizais fixo o mesmo co sexto cuartel que representa aos Villardefrancos, quen habitualmente tiñan no seu escudo só un brazo cun estandarte, pero aquí vese un cabaleiro completo con espada e unha torre detrás.

  Ademais do sexto, o sétimo e oitavo cuartel representan o novo sangue que chegou a mediados do século XVIII cando Mª Esclavitud Becerra casou con Bernardino José de Rioboo. Así a torre rodeada dunha silva representa á familia Rioboo e as barras diagonais aos Varela con quen estes estaban emparentados.

  O escudo da capela é unha copia máis pequena e simple (e tamén está en peores condicións de conservación, probablemente porque está nun lugar máis sombrío).

  Segue habendo 8 becerras pero hai unha curiosa diferenza: mentres as 3 de arriba manteñen a mesma dirección que no escudo grande, as outras 5 "marchan" en dirección contraria. Os 8 cuarteis quedan reducidos a 6, eliminándose as familias Castro e Villardefrancos.

 

 

* Non hai unha tradución exacta de roel ao galego. En portugués denomínase arruela ou roundel.
Para máis información sobre heráldica de familias galegas:

Armorial del Reino de Galicia e Genealogía y Heráldica de Galicia.