A peregrinación de 1909

   Aínda que a finais do século XIX volven facerse peregrinacións a Santiago, é no século XX cando se popularizan de verdade, grazas sobre todo ao impulso que lles deu o arcebispo José Martín de Herrera de la Iglesia.

  Destaca esta política de promoción xacobea durante o ano santo de 1909. Os 36 arciprestados son instados a organizar a peregrinación dos seus fieis a Santiago para o que se negocian rebaixas nas tarifas de transporte, tanto en ferrocarril como en compañías de autobuses, así como nos prezos da Cociña Económica compostelá.

  A finais de setembro peregrinaran case 80.000 persoas da propia arquidiocese, un éxito espectacular pero restrinxido ao ámbito local pois ata 1926 non hai unha peregrinación desde outra diocese allea.

  Os peregrinos do sur de Santiago adoitaban chegar en tren e os do norte en autobús ou a pé.  Concentrábanse no Hórreo ou na Alameda (onde ás veces eran recibidos polas autoridades do cabido e do concello). O seu percorrido polas rúas podía ir acompañado de música das bandas da cidade (retribuídas con 75 pesetas) e na catedral cantábase o "Himno do peregrino" e víase funcionar o botafumeiro. Non podía faltar a multitudinaria foto nas escaleiras da Quintana para lembrar o acontecemento.

 

  A peregrinación do arciprestado de Berreo de Arriba (entidade que constaba de 16 parroquias -13 matrices e 3 anexas- pertencentes aos concellos de Cerceda, Ordes* e Oroso) tivo lugar o venres 17 de setembro e foi organizada polo seu arcipreste, o párroco de Buscás, D. Eugenio Girón Murias (1847-1913).

 

  Durante a noite anterior máis de mil persoas, a maioría delas a pé, dirixíronse a Santiago. Algunhas xa asistiron a unha misa (ás 5 da mañá!!!) oficiada en Santa Clara polo coadxutor de Ordes, D. José Oubel Salgado.

  Ás 10 da mañá organizouse a procesión que comezou no tramo comprendido entre os conventos do Carme e Santa Clara e que se dirixiu ao Obradoiro pasando por San Roque, a Algalia, Cervantes e Acibechería.
 

  Primeiro ían os homes, pouco máis de 400, en filas de 4. Diante o estandarte que en principio ía levar o xuíz de 1ª instancia de Ordes, Policarpo Fernández Costas (tivo que ausentarse pola morte do seu pai), e que finalmente portou o presbítero de Ordes, José Barreiro Uzal, en compañía de Juan Barreiro Ríos -o seu pai- e Manuel Pazos (os que levaban as cintas).

  Despois a Banda Municipal e logo o estandarte das mulleres portado por Carmen Barreiro Uzal en compañía de Justa Torrero Míguez e Gumersinda García Iglesias.

  A continuación 820 mulleres presididas polo arcipreste Girón, acompañado polo concelleiro de Santiago Ángel de Acosta.

  Durante o traxecto repicaban as campás das igrexas. Chegados á catedral, os homes entraron pola Porta da Epístola e as mulleres pola Porta do Evanxeo, segundo o costume da época. No presbiterio foron recibidos polo arcebispo, a súa eminencia José Martín de Herrera de la Iglesia.

  Despois da misa oficiada polo párroco de Oroso, D. Joaquín Ordóñez, e do rosario oficiado polo de Sta Mª de Betanzos (anteriormente de Ordes), D. Felipe Gómez Muñoz, o propio arcebispo subiu ao púlpito e falou aos presentes, deulles a benvida e agradeceu a súa defensa da fe. Tamén agradeceu os actos de desagravio que se fixeran contra os sucesos de Barcelona (a Semana Tráxica) e pediu oración polos combatentes en Marrocos. Bendiciu as medallas e deu por rematada a peregrinación.

  Logo chegou a hora dos saúdos e das fotos. E un dato para a historia daquel día: sabemos que o primeiro en confesar e comulgar e, por tanto, gañar o xubileo foi o veciño de Buscás José Suárez Gómez. 

* Das outras catro parroquias de Ordes, Parada pertencía á diocese de Berreo de Abaixo, e Barbeiros, Beán e Vilamaior á de Barbeiros.