Os Rapelas e Castro

  Dúas familias de Oroso, emparentadas entre si, xogaron un importante papel no Ordes de principios do século XX. Foron a familia Iglesias e a familia Castro.

  A familia Iglesias Rápela eran coñecidos popularmente como Rapela ou Rapelas e vivían na casa grande de Vilar de Abaixo (Deixebre) preto dos Carballos. O patriarca foi Jacobo Iglesias Moscoso (1814-1884), "licenciado en derecho civil y canónico" como fixo poñer orgullosamente na súa tumba. Foi alcalde de Oroso durante moitos anos e deputado provincial. Do seu matrimonio con Teresa Rápela Varela (1839-1890) que era 25 anos máis nova ca el tiveron varios fillos, algúns dos cales como Juan morreron moi cedo. As súas fillas (bastante fermosas, se damos crédito ás crónicas da época) casaron con membros de varias familias de posición da comarca.

  Encarnación morreu en 1893, pero Carmen casou con José Castro Rosende, Concepción con Celestino Amigo -tamén deputado provincial-, Pilar con G. Liñares e Asunción con Antonio Concheiro Rodríguez.

  Tamén tiveron tres fillos varóns (polo menos). Jaime, avogado e xuíz, tivo ademais inquietudes literarias (de feito foi membro da RAG) que o levaron a editar a revista "Claroscuro" e xa en Ordes o xornal "La Tribuna". Morreu en 1917. Tamén avogado foi Santiago do que só sabemos que tivo que deixar o cargo de xuíz municipal de Ordes en 1909 por prevaricación.

  Manuel Iglesias Rapela (1859-1924), médico, foi un home influente na política local de Oroso e Ordes. Casou con Babila Romero Astray (1869-1936) coa que tivo catro fillas, Teresa, Ángela (que foi monxa), Babila e María, e dous fillos varóns tamén médicos, Manuel que permaneceu en Sigüeiro e Jaime Iglesias Romero (m.1977) que casou en 1933 con María Lugrís Porto e residiu na Coruña, abandonando a comarca.

  Manuel Iglesias Romero (1897-1968) exerceu en Sigüeiro e casou con Celsa Amigo Lera (da familia Amigo de Val do Dubra) coa que tivo 9 fillos. A filla máis nova, Celsa, está casada co coñecido empresario da construción Eulogio Viñal Fernández.

  José Castro Rosende foi xuíz municipal de Oroso a finais do século XIX e propietario do Pazo de Meimixe en San Mamede dos Anxos. Emparentou cos Rapela polo seu matrimonio con Carmen Iglesias. A parella tivo varios fillos (dos cales dous tiveron relación con Ordes).

  Francisco Castro Iglesias foi o herdeiro do pazo (e tamén do cargo como xuíz municipal de Oroso, labor que exerceu nos anos 20). Do seu matrimonio coa fermosa Concepción Ramos Botana* (1891-1971) tivo 10 fillos, os Castro Ramos (un par deles foron mestres), que xa non viviron en Oroso, senón en Santiago, aínda que a maioría foron soterrados na parroquia dos Anxos.

  A súa irmá Encarnación casou en 1923 co procurador (e logo avogado) Manuel García Rivas -alcalde de Ordes de 1925 a 1929 e tío de Domingo García Sabell. Viviron, antes de marchar para Santiago, na que fora casa de Saturnino Aller e hoxe o bar Nogallás. 

 Ignacio Castro Iglesias (m.1965) foi médico de Ordes máis de 15 anos, por iso os sete fillos do seu matrimonio con Mª Josefa García Rodríguez naceron na vila. A familia trasladouse a Santiago en 1925. Mª Carmen, Javier, Mª Teresa, Jaime, Ignacio, Luis e Antonio seguiron distintos camiños. Os máis destacados foron o avogado e xuíz Jaime "de" Castro e o tamén avogado Antonio Castro que chegou a ser alcalde de Santiago.

  Jaime Castro Iglesias, tamén médico, casou con Mª Silva Martínez (1898-1985).

  Ramiro, o irmán máis novo, oficial de teléfonos, despois de casar en 1922 coa moza de Curtis (do pazo de Vilarullo) María Vázquez García e enviuvar en 1924, casou  de novo en 1926 con Mª Santa María e foi destinado a Madrid.

 

* Os Ramos eran unha rica familia dos Anxos: Concepción era irmá de Josefa, muller de Antón de Simón e nai de Mundito, de Ángela, muller do xefe de telégrafos de Ordes Pastor Stolle García, de Segunda, de Celsa e do mestre Antonio Ramos Botana.