Castelao en Ordes

  Se na década dos 20 Ordes tivo visitantes tan ilustres como Miguel Primo de Rivera en 1924 ou os propios reis Alfonso XIII e Victoria Eugenia de Battenberg, a década dos 30 tamén nos traería outros visitantes importantes, entre eles Castelao, o símbolo do galeguismo.

  O domingo 4 de setembro de 1932 tivo lugar un mítin organizado polos agricultores asociados das parroquias ordenses de Ardemil, Barbeiros, Buscás, Leira, Lesta, Mercurín, Montaos, Ordes, Parada, Pereira e Poulo. A estes engadíanse os agricultores de Deixebre e Trasmonte en Oroso, os de Numide (aínda que mencionaban a Pontraga), Leobalde e Santaia de Gorgullos en Tordoia, os de Castelo e Trazo en Trazo e as Xuventudes agrarias da organización.

  O lugar foi o campo da feira (actuais parques municipais) ás 4 da tarde e, para que o ambiente festivo fose máis potente, houbo bandas de música e bombas de palenque para anunciar o comezo do mitin.

  Os oradores foron algúns dos máis destacados políticos cos que contaba o galeguismo.

  Comezaba o pontevedrés Valentín Paz Andrade, quen por certo só dous meses despois sería tiroteado por militantes anarquistas e salvaría a vida de milagre. Continuaban Francisco Fernández del Riego e o sadense Manuel Lugrís Freire.

  Veu despois o tamén sadense Ramón Suárez Picallo (deputado en Madrid como Castelao), un home que conectaba especialmente ben coa súa audiencia porque ao revés que a maioría dos seus compañeiros de orixe burguesa el fora labrador e mariñeiro na súa nenez e ex-emigrante en Arxentina. Era o líder da corrente máis esquerdista do partido.

  Pero o prato forte, a verdadeira atracción, era o último orador, un Castelao que tiña entón 46 anos e unha longa traxectoria desde os seus comezos no Partido Conservador ata converterse na referencia indiscutible do galeguismo.

  O xornal agrarista La Zarpa celebrou que "Esta reunión magna de nuestras nacientes colectividades, además de ser necesaria para dar fe de vida, lo es sobre todo para demostrar a nuestros perseguidores si los hay, que la fuerza social de los agricultores está dispuesta a no consentir atropellos de ninguna especie, puesto que al evitarlos contribuimos al resurgimiento de la Patria y la Región".