Festas e visitantes en 1927

  Nos anos 20 a xente traballaba acotío moi duro e tiña poucas distraccións, así que aproveitaba as varias festas relixiosas que había ao longo do ano. Os propietarios mais adiñeirados custeaban moitas veces as misas e a música para alegría dos veciños.

  Unha das festas que tiña moita importancia era a de Corpus en xuño. Ese ano no de Ordes houbo unha misa solemne celebrada polo coadxutor Domingo Barbeito Veiras*. A procesión foi unha vez máis unha demostración de quen estaba no máis alto da pirámide social: as varas do palio foron portadas por Jacobo Amor del Río, Manuel Astray Mato, Benigno Concheiro García, Joaquín Varela Tojo, César Antonio Sánchez Paniagua e Domingo A. Moar Veiras. O estandarte foi portado polo xuíz de instrución José Sánchez Guisande acompañado polo actuario José Medina e o forense Antonio Concheiro Rodríguez. Cantouse unha panxoliña na Capela de Lourdes. Pola tarde amenizou a festa a coñecida Banda da Garabanxa custeada por Andrés Martínez Castro (o patriarca dos "Martís" do Casal).

 

*Domingo Barbeito Veiras: Nacido en Poulo. Estivo de coadxutor en varios lugares como San Estebo de Paleo, Sísamo e Goiáns, ata que veu para a parroquia de Ordes en febreiro de 1927. Viviu a carón da maquía fronte á casa de Pérez. Tiña un horto e deixaba ás rapazas subir a coller froita para mirarlles as pernas. Era un pailaniño pero era o preferido dos rapaces porque as confesións eran fáciles. Non lle gustaba a esaxerada devoción aos santos e dicía: "Todos andan con San Antonio para aquí, San Antonio para acolá. San Antonio sen Dios é merda!".

 

  Ese ano tamén temos noticia do Corpus de Buscás. O funcionista foi Vicente Cancelada Villaverde (1886-1975) do lugar do Carballedo, tío do futuro conserxe do colexio Castelao -que aínda non nacera-. A igrexa foi adornada polas mozas da Rúa, María e Jesusa Martínez Rodríguez, axudadas pola súa nai. Nese momento inauguráronse as lámpadas de araña que aínda perduran. A misa solemne foi cantada polo párroco Manuel Martínez Iglesias. A procesión deu unha volta pola Rúa deténdose para cantar unha panxoliña diante do cruceiro. Tamén amenizou esta festa a banda da Garabanxa. O funcionista do ano seguinte sería o veciño do Pumariño, Antonio Santos.

  En xullo o entón xeneral de brigada Millán-Astray volveu facer unha parada en Ordes como xa fixera cinco anos antes, en 1922. 

  Tamén en xullo o Sagrado Corazón foi patrocinada coma sempre por Mercedes Salgueiro de Álvarez (farmacia de abaixo). Oficiou a misa o coadxutor don Domingo Barbeito e contou co xesuita Padre Cuesta para o sermón.

  Segundo El Correo de Galicia "en la misa tomaron por primera vez el pan de los ángeles los angelicales niños Olimpio Liñares Castro y Joaquín Verea Remeseiro, y las preciosas niñas Encarnación del Río Barros y Ángela Concheiro García, habiéndose acercado también multitud de fieles a la Sagrada Mesa".

  Non faltou un "afinado coro de virtuosas señoritas": Carmen del Río Barros, Carmen e Paca Pol, Sara Rivas, Aurora Castro, Celia del Río, Encarnación Sánchez Paniagua, Maruja Faya, Rosita Platas, Julia Salgueiro e Pilar Romero. Foron acompañadas ao armonio polo seminarista Manuel Romero.

  En Barbeiros, parroquia da que era sacerdote don Jesús Freiré Furelos, a festa fo Carme foi amenizada pola banda dos "Valdeses" e unha "afinada gaita del país". 

  Antes das festas patronais houbo unha representación no salón da Casa Consistorial para recadar fondos. A velada comezou co monólogo "El duro" por parte da "encantadora" Marina Concheiro Iglesias. A continuación a comedia "Contra soberbia, humildad" polas fermosas nenas Pilar Liñares Castro, Eda Tomé Castellanos, Angelita Stolle Ramos, Marina Concheiro Iglesias e Mª Verea Fandiño. Esta última logo interpretou a copla "Me llevan a la guerra". Aínda houbo unha 2ª representación, agora unha comedia, "Un examen de grado", na que actuaron Eda Tomé, Ángela Stolle, Clotilde Viqueira Ramos, Pilar Liñares, Marina Concheiro e María Gil Álvarez. E por último todas coa adición de Carmen Astray Troche, Encarna del Río Barros, Elvira Stolle e Consuelo Nine cantaron "inspiradas poesías gallegas". A ovación foi longa e prolongada. Carmen del Río Barros, que naquel tempo era profesora do colexio María Inmaculada, foi a apuntadora e Encarnación Sánchez Paniagua, irmá do notario, fixo de traspunte (encargada das entradas e saídas de personaxes).

  As festas de agosto estiveron como sempre cheas de bulicio. A comisión organizadora estaba formada nesta ocasión polo comerciante Calvo Pérez e os avogados José García Barros e Antonio García Leira. 
  O día 14 houbo unha animada verbena que durou ata as dúas da noite.

  O día grande comezou coas habituais dianas nas que a banda e as gaitas do país percorreron a vila. O gran momento dese día foi a inauguración da estación telefónica ás 11 da mañá na casa de Ricardo Amor do Río. Logo tivo lugar a solemne función relixiosa e ás dúas da tarde a procesión que percorreu as "principais" rúas (realmente só había 4). Pola tarde celebrouse un partido de fútbol onde o "Órdenes FC" machucou por 7-0 a unha selección de mozos forasteiros. Despois do partido houbo un paseo con música e pola noite a consabida verbena. O 16, San Roque, continuou a diversión.

  En Poulo remataron ese ano as obras de restauración da igrexa. O Sacramento tivo de funcionista a José Vilariño de Senra que non "escatimou gastos" e contratou á "afinada banda" de Boado (Mesía). Na festa da Mercé tamén en Poulo, a misa foi custeada polo matrimonio Paramés (Manuel Paramés e María Veiras Suárez) que estaban emigrados en Arxentina. Igual que en Buscás, a procesión detívose diante do cruceiro onde se cantou un motete. E, unha vez máis, a ubicua Banda da Garabanxa amenizou a romería pola tarde e a verbena nocturna realizada diante da casa do industrial Andrés Veiras Suárez, encargado de facer a función pola súa irmá e cuñado ausentes.

  E tamén en setembro Ordes recibiu unha importante visita: os mesmos reis Alfonso XIII e Victoria Eugenia de Battenberg! 

  Dentro dunha viaxe oficial a Galicia visitaron A Coruña. Ao día seguinte, o domingo 25, ás 10 da mañá saíron en dirección Santiago e chegaron a Ordes ás 11. Na vila pararon diante da Casa do Concello. Alí foron recibidos polo alcalde Manuel García Rivas, o xuíz de primeira instancia José Sánchez Guisande, o secretario xudicial, o clero parroquial, os alcaldes de todo o partido, todos os profesores de primeiro ensino cos nenos das escolas da vila con bandeiras e numeroso público, que segundo o xornal El Compostelano dedicou unha "delirante ovación" aos reis. 
  Alfonso XIII conversou amablemente coas autoridades e manifestou o seu recoñecemento pola agarimosa recepción da vila. Despois dun descanso de media hora, continuaron a viaxe. Pasarían case 50 anos ata que outros reis pisaran de novo a vila.