Fíxose a luz (eléctrica)

  Indubidablemente o feito máis destacado en Ordes no ano 1922 foi a inauguración da central que trouxo a luz eléctrica á vila.

  Os impulsores e principais investidores foron os empresarios de transporte Julio Bruzos Varela (propietario da compañía de autobuses "El Noroeste") e Evaristo Castromil Otero (autobuses "Castromil"). Había ademais dous investidores locais: Juan Liñares Iglesias, que tamén era xerente de "El Noroeste" e José Mariño García.

  A dirección técnica correu a cargo dos enxeñeiros alemáns Otto Gerzen e Oscar Ebert que instalaron no que hoxe é a parte leste da Rúa dos Lagartos a central eléctrica. Esta funcionaba grazas a un motor alimentado por gas pobre (que se obtiña facendo pasar alternativamente vapor de auga e aire sobre carbón incandescente).

  Ao longo do ano instalouse tamén o tendido eléctrico que provería á vila e construíuse unha maquía para aproveitar a enerxía sobrante. Mentres, José Mariño puxo a punto un bar (bastante fastoso en comparación coas tabernas existentes) tamén na Rúa dos Lagartos (entón "Calle Nueva") onde debía ter lugar o banquete de inauguración -e que logo levaría o seu fillo Manolo-.

  Paralelamente, sen relación con isto, aquel ano José Romero Faya tamén inaugurou unha tablajería, que era como entón se lles chamaba ás carnicerías.

  O venres 17 de novembro de 1922 tivo lugar a cerimonia de inauguración. O edificio e a maquinaria foron bendicidos por don Manuel Caeiro, cóengo da catedral. No banquete que, ao final foi celebrado na casa dos Liñares, ocuparon a presidencia don Cándido García González (arcipreste da Catedral de Santiago e secretario de Cámara do arcebispado) e o avogado da Compañía José Portal Fradejas que foron moi aplaudidos nos brindes.

  Juan Liñares foi o xerente da compañía que tivo o nome provisional de "Electra ordenense" (máis tarde sería "Eléctrica de Órdenes"). O seu primeiro obxectivo foi promocionar o servizo tal como recolle esta noticia aparecida en La Voz de Galicia do mes de decembro:

  El simpático don Juanito, como aquí se le conoce, gerente de la entidad so­cial, no perdona medio que conduzca al mejor éxito de la empresa y con tal mo­tivo, desde primero del próximo año, piensa extender su esfera de acción has­ta Santiago, de donde ya recibió encar­gos de moliendas importantes. Igualmente está dispuesto a hacer gratuitamente las instalaciones eléctricas en los domicilios pobres, a fin de que la luz luzca en los más modestos hogares.

Por último, hace constar que en la ra­zón social figura también don Bernar­do Harguindey, de Santiago.

  Seguindo esta política, dous anos despois, en outubro de 1924 fixo a instalación eléctrica no cárcere. Non obstante os beneficios da empresa non deberon ser demasiados porque en 1927 saiu a pública subasta.

  Non logrou venderse, o que non fala moi ben da súa rendabilidade, e en novembro de 1928 Juan Liñares cedeu a súa parte do negocio a Julio Bruzos que quedou como único propietario (Castromil e Mariño xa o deixaran case ao principio). Posteriormente comprouna Rodolfo Caamaño López que iniciou unha política de melloras e abaratou os prezos. Contou coa axuda do seu irmán Luis e do técnico Pedro Graña.

  Finalmente a empresa remataría en mans de Fernando Liste e, xa nos anos 50, sería absorbida por FENOSA.