O ano 1909 foi un dos máis importantes na
historia recente de España, cunha serie de acontecementos (a maioría deles no
verán) que aínda repercuten no noso presente.
Quizais o
máis importante prodúcese o 28 de xuño cando o Goberno establece o ensino elemental obrigatorio. O
obxectivo era acabar coa explotación e o analfabetismo entre os nenos de 6 a 12 anos, que deberían
acudir a unha escola -pública ou privada- ou recibir clases nos seus
domicilios. Os pais serían os responsables do seu cumprimento e os concellos
tiñan que publicar cada ano a lista dos nenos que debían escolarizarse. Para disuadir
aos absentistas cada falta non xustificada castigábase cunha multa que ía dos 5
céntimos ás 20 pesetas.
Outra medida de gran repercusión social foi a
eliminación do imposto que permitía librarse do servizo militar. A partir do 4 de agosto de 1909 foi obrigatorio
para todos os homes, acabándose cun dereito que era cualificado como o «impuesto de sangre para los pobres y de
dinero para los ricos», xa que supoñía comprar e vender o risco para perder
a vida. Tal medida permaneceu vixente ata a supresión da mili durante o goberno
de José María Aznar, no ano 2001.
Non menos
importante foi a legalización do dereito de folga, que máis aló do seu
innegable valor social, trouxo consigo, tamén neste verán de 1909, unha das
revoltas máis importantes do século: a Semana Tráxica de Barcelona.
As protestas
en Cataluña, entre o 26 de xullo e o 2 de agosto, pola decisión do Goberno de
enviar reservistas á Guerra de Marrocos, deixaron na Cidade Condal un saldo de
máis de 80 mortos, medio milleiro de feridos e máis de 100 edificios
incendiados, ao que despois sumouse unha dura represión que acabou con centos
de detidos, a execución do dirixente catalanista Francisco Ferrer i Garda e
máis de 2.000 exiliados.
Pero ademais, aínda por riba, un día despois
de que comezasen as revoltas en Barcelona, o Exército español sufriu na Guerra
de Marrocos unha das derrotas máis importantes da súa historia, o Desastre do Barranco do Lobo, nun lugar próximo a
Melilla, onde máis de 1.300 soldados perderon a vida. «En el Barranco del Lobo hai una fuente que mana sangre de los españoles
que murieron por la patria», dicía pouco despois unha copla popular.
Outro episodio pouco coñecido desa guerra foi a heroica carga do tenente coronel Cavalcanti con 65 xinetes do 2º escuadrón do Rexemento Alfonso XII. 72 anos despois eu cumpriría o meu servizo militar nese laureado escuadrón.
Outro episodio pouco coñecido desa guerra foi a heroica carga do tenente coronel Cavalcanti con 65 xinetes do 2º escuadrón do Rexemento Alfonso XII. 72 anos despois eu cumpriría o meu servizo militar nese laureado escuadrón.
En Galicia podemos destacar a Exposición Rexional Galega en Santiago
que colocou de novo a cidade no mapa despois de perder a capitalidade
provincial nunha reforma administrativa de 1833 e que, sobre todo, trouxo o
impulso da modernidade. A exposición, que ocupaba 30.000 metros
cadrados, urbanizou os terreos do que máis tarde sería o Campus Sur. O propio
rei Alfonso XIII, entón un mozo de
24 anos, visitouna en xullo. O domingo 25, marchou de Santiago a Ferrol.
Segundo narra "El Eco de
Galicia" a comitiva real debía saír ás dúas da tarde, pero eran máis das
tres cando saíron no medio do fervor popular: "Se repitieron las ovaciones en todos los pueblos, distinguiéndose
Órdenes en cuya carretera se había congregado todo el vecindario del municipio.
El balcón de la casa consistorial estaba literalmente ocupado por más de un
centenar de jóvenes bellas que aclamaron a D. Alfonso, el cual, deferente con
aquellas, acortó un momento la marcha".
... E o ano acabou moi mal para Galicia. Os días previos a Nadal un tremendo temporal descargou na rexión. As máis castigadas foron as comarcas ribeiregas do Miño onde a destrución foi maior. Por exemplo, en Monforte, o río Cabe subiu 5 metros sobre o nivel ordinario e, en Tui, o barrio do Arrabal quedou completamente alagado tendo que ser rescatados os seus moradores en botes. Numerosas familias quedaron sen casas e ata as comunicacións quedaron cortadas co resto de España durante algún tempo.
... E o ano acabou moi mal para Galicia. Os días previos a Nadal un tremendo temporal descargou na rexión. As máis castigadas foron as comarcas ribeiregas do Miño onde a destrución foi maior. Por exemplo, en Monforte, o río Cabe subiu 5 metros sobre o nivel ordinario e, en Tui, o barrio do Arrabal quedou completamente alagado tendo que ser rescatados os seus moradores en botes. Numerosas familias quedaron sen casas e ata as comunicacións quedaron cortadas co resto de España durante algún tempo.
Por fortuna en Ordes os danos foron menores,
pero a habitual enchente do Tambre e as condicións meteorolóxicas fixeron
imposible cruzar a ponte de Sigüeiro durante aquel día.
Ese ano, o día 30 de abril, tamén morreu o médico Eduardo Amor del Río.
No hay comentarios:
Publicar un comentario