Juan Ferreiro Franqueira

  Juan Ferreiro, máis coñecido como Juanito da Fabera, naceu en Ordes en 1870. Era fillo de José Ferreiro Noya (un irmán máis novo de Juan -Xan Ferreiro-, únicos varóns que chegaron á idade adulta) e de Vicenta Franqueira Martínez. A pesar de medir pouco máis de 1,61 m. era valente e arroutado (quizais demasiado). De feito, en 1907, cando xa non era un mozo, "visitou" o cárcere por agredir e ameazar de morte... ao seu irmán maior Luis!

  Casou con Manuela Recouso del Río de Vilar, filla de Francisco Recouso Viqueira e de María del Río Noya.  

 

  Tamén Manuela tiña un carácter "difícil". Un neto -o meu pai- contaba que, cando se enfadaba, tiráballe a primeira cousa que tivese a man de rebolos. Tiveron 6 fillos: José, Carmen, Juan, Dolores, Manuel e Babila Ferreiro Recouso. Esta última, Babila, foi a miña avoa paterna.

  Juan era canteiro e todos os cartos que gañaba dedicábaos a comprar terra. Tamén se meteu en política, ámbito no que atopamos o episodio máis interesante da súa biografía, que tivo lugar en xaneiro de 1908. Nese momento era o presidente da Xunta Municipal do Censo do distrito de Ordes, da que era secretario Agapito Zamaloa.

  O 17 de xaneiro acordouse que o sorteo sería ás tres da tarde para os contribuíntes do territorial e ás catro para os industriais. Pero a Juan e Agapito debíaselles facer tarde, así que celebraron os sorteos e escribiron as actas ao seu gusto e capricho. Cando chegaron os contribuíntes, primeiro quedaron pasmados e logo protestaron con vigor. Pero Juan coma se oíse chover. Deron as catro e coa chegada dos industriais a discusión subiu de ton. Pronto chegaron os insultos e ameazas pero afortunadamente esta vez o sangue non chegou ao río. 

  Un tanto acougados os burlados contribuíntes decidiron proceder xudicialmente contra Juan Ferreiro e Agapito Zamaloa e para iso recorreron ao letrado Manuel Durán García. Ano e medio despois tivo lugar o xuízo. O letrado sostiña que había falsidade de documento público (as actas dos sorteos) e pedía para ambos os dous 14 anos, 8 meses e un día de condena máis 1.750 pesetas de multa.

  Pero das 21 testemuñas citadas a declarar só apareceron 4... que non aclararon nada. A acusación desinflouse mentres algún se preguntaba que se fixera daqueles que tan indignados estaban o ano anterior. Misterios da política municipal!

  En decembro dese mesmo ano, 1909, o novo alcalde declaraba non poder pagar os impostos a Facenda porque o depositario dos fondos municipais (adiviñades quen era?) negábase a render contas.

  Caído en desgraza despois de todas estas leas, Juan emigrou a Arxentina (tamén o fixeron 5 dos seus 6 fillos) onde traballou de carpinteiro.

  Regresou e de novo dedicouse á construción. Na súa cuadrilla estaba José García do Casal (que posteriormente faría a Casa consistorial nos 50) Andrés da Robada, Ricardo de Xaniño, un par de Mariños do Casal...

  Das obras que fixo aínda quedan algúns panteóns do cemiterio e o muro de Brandón.

 

  Este último merece una explicación máis longa:

  Hoxe pode parecer sorprendente pero antigamente moita xente de posición veraneaba en Ordes (viñan gozar de noso "salutífero clima de montaña"). Un deses distinguidos veraneantes era o avogado e político José Mª Méndez Gil Brandón, quen comprou o que hoxe é Alfonso Senra 41 a Rogelio. Alí edificou un chalé, con todos os adiantos da época, construído por obreiros coruñeses, pero contratou para facer o muro ao seu veciño Juan Ferreiro.

  De todos os xeitos, cando vía aos canteiros colocar as pedras, preguntou desconfiado:

- Señor Juan, ¿está usted seguro de que el muro aguantará?

- Tranquilo. Estará en pé cando vostede e eu esteamos na tumba.

  Non faltou á verdade nesa ocasión. Máis de 80 anos despois o muro segue en pé.

  En xuño de 2024 foi restaurado deixando ver parte da pedra orixinal.

  Juan Ferreiro Franqueira morreu en 1940 e está soterrado no cemiterio vello de Ordes. A maioría dos seus descendentes viven en Arxentina.