Mámoas ou medorras

 

 QUE É UN DOLMEN?

  Un dolmen ou mesa de pedra* é unha construción prehistórica feita con megalitos (mega = grande, litos = pedra).

  En todos os dolmens hai entre 5 e 9 grandes pedras, cravadas verticalmente no chan, chamadas chantos ou esteos sobre as que aparece outra horizontal, a tampa ou cuberta.

  Normalmente forman unha cámara funeraria (servían de enterramento) chamada anta. Posteriormente o dolmen era rodeado con terra e croios formando unha especie de pequenos outeiros chamados mámoas ou medorras. Os croios denomínanse couraza.

  Sobre estas medorras o pobo inventou moitas lendas. Dicíase que estaban habitadas por "mouros" e e que había fabulosos tesouros, por iso a maioría delas teñen un furado no cumio, o que significa que foron escavadas para buscar eses supostos tesouros.

  Dentro dalgunhas antas atopouse material usado como ofrendas funerarias: puntas de frechas, machados... Tamén hai casos nos que aparecen pinturas e gravados moi sinxelos, normalmente só liñas sen nengún debuxo especial.

 

COMO SE FACÍAN?

  Supoñemos, non o sabemos con seguridade porque non deixaron nada escrito nin había fotógrafos naqueles tempos, que os construtores dos dolmens arrastraban as pedras usando cordas e troncos de árbores tal como se ve nas ilustracións. Así abondaría cuns 50 homes para o transporte e o levantamento do megalito.

  Se isto non fose así, se non empregasen os rolos de madeira, necesitarían polo menos uns 150 homes.

 

 

CANDO E QUEN?

  Os construtores dos dolmens viviron desde hai uns 5.500 anos (contemporáneos de Ötzi, o home que se atopou no Tirol), ata hai uns 3.500 anos, é dicir desde o ano 3.500 antes de Xesucristo ata o 1.500 tamén antes do nacemento de Xesucristo.

  Eran cazadores e recolectores de cereais. Evidentemente tiñan un gran respecto polos defuntos porque dedicaron moitísimo tempo e traballo aos dolmens. Ademais de buscar as pedras, movelas e colocalas, tamén lles debía de ser difícil poñerse de acordo e xuntar tanta xente.

 

 

ONDE?

  En toda Galicia hai numerosos dolmens ou restos deles. Os máis antigos son os máis pequenos e pechados. Os máis modernos teñen corredor e son máis grandes.

  Na nosa comarca o mellor conservado é o dolmen de Cabaleiros, que era coñecido como a "Casa da Moura", pero en case todas as parroquias hai restos prehistóricos.

FONTE PRINCIPAL: Obradoiro da Historia.

 

Dolmen é unha palabra que ven do breton tolmen onde tol significa mesa e men pedra, por tanto sería mesa de pedra. Mámoa ven do latín mammula, diminutivo de mamma (mama), pola súa forma redondeada que recorda a un peito feminino. Medorra ven da palabra meda, do latín meta (morea).